Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-ı Tıbb’daki Bitki Adları Üzerine Bir İnceleme / A Research About Plants Names in Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-ı Tıbb

ZEITSCHRIFT FÜR DIE WELT DER TÜRKEN

  • Makale Bilgileri


    Makale Başlık Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-ı Tıbb’daki Bitki Adları Üzerine Bir İnceleme / A Research About Plants Names in Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-ı Tıbb
    Makale Başlık İngilizce Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-ı Tıbb’daki Bitki Adları Üzerine Bir İnceleme / A Research About Plants Names in Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-ı Tıbb
    Cilt / Sayı Cilt: 11 / Sayı: 2
    Yazar Yasemin YILDIZ
    Paki KÜÇÜKER
    Makale Dili Türkçe
    DOI
  • Özet Türkçe


    Özet Eski zamanlardan günümüze kadar tıp alanında çeşitli tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri de bitkilerle tedavi yöntemi olmuştur. 14. yüzyılda bitkilerle tedaviyi konu alan pek çok eser yazılmıştır. Özellikle 15. yüzyıldan itibaren tıp sahasında yazılmış eserlerin Türkçe’nin bilim dili olmasına katkısı büyüktür. Eserlerin birçoğu farklı dillerde yazılmıştır. Bu eserlerden bazıları Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu eserler dilimizi oldukça zenginleştirmiştir. İçerdiği bilgilerle de tıp alanına önemli katkı sağlamıştır. Eski Anadolu Türkçesi döneminden başlayarak her alanda yüzlerce Türkçe eserin ortaya konması, Türk dilini bir konuşma ve edebiyat dili olmaktan bilim dili olmaya doğru taşımıştır. Abbasî Halifesi Me’mun’un hastalanması üzerine Ebu Tahir bin Muhammed Arabî başkanlığında toplanan hekimlerin Farsça yazdıkları Hulâsa-i Tıp adlı eser, Cerrâh Mes’ûd tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Cerrâh Mes’ûd’un Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-i Tıbb adlı eseri 15. yüzyılın ikinci yarısına ait bir cerrahî metindir. Cerrâh Mes’ûd’un bu eseri, 15. yüzyıl tıp bilimini günümüze yansıtması, dönemin dil özelliklerini aktarması ve zengin kelime hazinesiyle önem taşımaktadır. Eserde pek çok bitki adı vardır. Bu bitkiler çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Anahtar Kelimeler: Tıp Yazmaları, Cerrâh Mes’ûd, Hulâsa-i Tıbb, Eski Anadolu Türkçesi, Bitki Adları, Tıp Tarihi. Abstract Various treatment methods have been developed since the ancient times. One of these methods is herbal treatment. A great deal of works that included herbal treatment have been writ-ten since the 14th century. Especially the hand scripts that written in the field of medicine have great contributes to Turkish for being a scientific language since the 15th century. Most of the works are written in many different languages. Some of the works have been translated into Turkish which are enriched our language very much. The informations that they contain have a significant importance for the field of medicine. Introducing hundreds of Turkish hand scripts about all range starting from Old Anatolian Turkish time period has developed Turkish language from speaking and literature language to scientific language. The hand script named as ‘Hulasa-i Tıp’, which was wrotten by the doctors on that meeting headed by Ebu Tahir bin Muhammed Arabî because illness of the Abbasi’s Khalif Me’mun- in french, has been translated to Turkish by Cerrâh Mes’ûd. Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-i Tıbb hand script which has wrotten by Cerrâh Mes’ûd was about medical operations and published the second period of 15. century. This hand script of Cerrâh Mes’ûd is very important because of mirroring the 15. century medical knowledge and has transport the language properties of the time period with the rich vocabulary. The work contains many different plant names. These plants are used for treatments of various diseases. Key Words: Medical Manuscripts, Cerrâh Mes’ûd, Hulâsa-i Tıbb, Old Anatolian Turkish, Plant Names, History of Medicine.
  • Özet İngilizce


    Özet Eski zamanlardan günümüze kadar tıp alanında çeşitli tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri de bitkilerle tedavi yöntemi olmuştur. 14. yüzyılda bitkilerle tedaviyi konu alan pek çok eser yazılmıştır. Özellikle 15. yüzyıldan itibaren tıp sahasında yazılmış eserlerin Türkçe’nin bilim dili olmasına katkısı büyüktür. Eserlerin birçoğu farklı dillerde yazılmıştır. Bu eserlerden bazıları Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu eserler dilimizi oldukça zenginleştirmiştir. İçerdiği bilgilerle de tıp alanına önemli katkı sağlamıştır. Eski Anadolu Türkçesi döneminden başlayarak her alanda yüzlerce Türkçe eserin ortaya konması, Türk dilini bir konuşma ve edebiyat dili olmaktan bilim dili olmaya doğru taşımıştır. Abbasî Halifesi Me’mun’un hastalanması üzerine Ebu Tahir bin Muhammed Arabî başkanlığında toplanan hekimlerin Farsça yazdıkları Hulâsa-i Tıp adlı eser, Cerrâh Mes’ûd tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Cerrâh Mes’ûd’un Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-i Tıbb adlı eseri 15. yüzyılın ikinci yarısına ait bir cerrahî metindir. Cerrâh Mes’ûd’un bu eseri, 15. yüzyıl tıp bilimini günümüze yansıtması, dönemin dil özelliklerini aktarması ve zengin kelime hazinesiyle önem taşımaktadır. Eserde pek çok bitki adı vardır. Bu bitkiler çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Anahtar Kelimeler: Tıp Yazmaları, Cerrâh Mes’ûd, Hulâsa-i Tıbb, Eski Anadolu Türkçesi, Bitki Adları, Tıp Tarihi. Abstract Various treatment methods have been developed since the ancient times. One of these methods is herbal treatment. A great deal of works that included herbal treatment have been writ-ten since the 14th century. Especially the hand scripts that written in the field of medicine have great contributes to Turkish for being a scientific language since the 15th century. Most of the works are written in many different languages. Some of the works have been translated into Turkish which are enriched our language very much. The informations that they contain have a significant importance for the field of medicine. Introducing hundreds of Turkish hand scripts about all range starting from Old Anatolian Turkish time period has developed Turkish language from speaking and literature language to scientific language. The hand script named as ‘Hulasa-i Tıp’, which was wrotten by the doctors on that meeting headed by Ebu Tahir bin Muhammed Arabî because illness of the Abbasi’s Khalif Me’mun- in french, has been translated to Turkish by Cerrâh Mes’ûd. Hazâ Kitâb-ı Hulâsa-i Tıbb hand script which has wrotten by Cerrâh Mes’ûd was about medical operations and published the second period of 15. century. This hand script of Cerrâh Mes’ûd is very important because of mirroring the 15. century medical knowledge and has transport the language properties of the time period with the rich vocabulary. The work contains many different plant names. These plants are used for treatments of various diseases. Key Words: Medical Manuscripts, Cerrâh Mes’ûd, Hulâsa-i Tıbb, Old Anatolian Turkish, Plant Names, History of Medicine.
  • -->

    Makale Dosyası