İRAN EHL-İ HAKLARI ÖRNEĞİNDE; İNANÇ MERKEZLİ TOPLULUKLARIN SOSYAL YAPILARI OLUŞUMUNDA DİNİ İNANIŞLARIN ETKİSİ IN EXAMPLE OF IRANİAN AHL-E HAQQ’S; THE EFFECT OF RELİGİOUS BELİEFS ON THE FORMATİON OF SOCİAL STRUCTURES OF FAİTH-CENTERED COMMUNİTİES

ZEITSCHRIFT FÜR DIE WELT DER TÜRKEN

  • Makale Bilgileri


    Makale Başlık İRAN EHL-İ HAKLARI ÖRNEĞİNDE; İNANÇ MERKEZLİ TOPLULUKLARIN SOSYAL YAPILARI OLUŞUMUNDA DİNİ İNANIŞLARIN ETKİSİ IN EXAMPLE OF IRANİAN AHL-E HAQQ’S; THE EFFECT OF RELİGİOUS BELİEFS ON THE FORMATİON OF SOCİAL STRUCTURES OF FAİTH-CENTERED COMMUNİTİES
    Makale Başlık İngilizce İRAN EHL-İ HAKLARI ÖRNEĞİNDE; İNANÇ MERKEZLİ TOPLULUKLARIN SOSYAL YAPILARI OLUŞUMUNDA DİNİ İNANIŞLARIN ETKİSİ IN EXAMPLE OF IRANİAN AHL-E HAQQ’S; THE EFFECT OF RELİGİOUS BELİEFS ON THE FORMATİON OF SOCİAL STRUCTURES OF FAİTH-CENTERED COMMUNİTİES
    Cilt / Sayı Cilt: 11 / Sayı: 3
    Yazar İbrahim KARACA
    Makale Dili Türkçe
    DOI
  • Özet Türkçe


    Özet Ehl-i Hak inancı, Sultan İshak tarafından 13. yy.’da kurulmuştur. Ehl-i Hak inancının yayılmasına bağlı olarak oluşan Ehl-i Hak topluluğu, İran’da Ali İlahi, Yaresan, Taife, Taife-i San, Davudi, Abdal Beyi, Ateş Beyi, Gorani gibi adlar ile anılmaktadır. İnananları arasında Türkler, Farslar ve etnik kökenlerine dair belirsizlik bulunan Goraniler bulunmaktadır. Aynı şekilde yazılı kutsal kaynakları olan kelamlar Türkçe, Farsça ve Goranice yazılmıştır. Bu çalışma Ehl-i Hak inancını ve buna bağlı olarak meydana gelen Ehl-i Hak topluluğunu kendisine konu edinmiştir. Çalışmanın amacını ise dini inanışların toplulukların sosyal yapıları üzerindeki etkisi nedir? sorusu oluşturmaktadır. Bu çalışma bu sorunun cevabını aramayı amaçlamaktadır. Bu amaçla 2016-2018 yıllarında bir yılı aşkın bir süre içerisinde İran’da yapılan etnografik alan çalışması bu çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın bulguları, yapılan saha çalışmasından elde edilen veriler ve ilk elden Ehl-i Hak yazılı kaynaklarından elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Ehl-i Haklar, İran Türkleri, Alevilik-Bektaşilik. Abstract Ahl-i Haqq faith was founded in 13th century by Sultan Isaac. The Ahl-i Hak community, which is based on the spread of the Ahl-i Hak belief, is known in Iran by names such as Ali Ilahi, Yaresan, Taife, Taife-i San, Davudi, Abdal Bey, Ates Bey and Gorani. His beliefs include Turks, Persians, and Gorani, who have uncertainty about their ethnicity. In the same way, the words with sacred sources were written in Turkish, Persian and Goranic. This study deals with the belief of Ahl-i Haqq and the Ahl-i Haqqah community that has emerged as a subject. The purpose of the study is, what is the effect of religious beliefs on the social structures of communities? question. This study aims to find the answer to this question. For this purpose, the ethnographic field study conducted in Iran for more than one year in 2016-2018 constitutes the method of this study. The findings of this study were obtained from the data obtained from the field study and written sources of Ahl-i Hak. Key Words: Ahle Haqs, Turks Of Iran, Alevies-Bektashies.
  • Özet İngilizce


    Özet Ehl-i Hak inancı, Sultan İshak tarafından 13. yy.’da kurulmuştur. Ehl-i Hak inancının yayılmasına bağlı olarak oluşan Ehl-i Hak topluluğu, İran’da Ali İlahi, Yaresan, Taife, Taife-i San, Davudi, Abdal Beyi, Ateş Beyi, Gorani gibi adlar ile anılmaktadır. İnananları arasında Türkler, Farslar ve etnik kökenlerine dair belirsizlik bulunan Goraniler bulunmaktadır. Aynı şekilde yazılı kutsal kaynakları olan kelamlar Türkçe, Farsça ve Goranice yazılmıştır. Bu çalışma Ehl-i Hak inancını ve buna bağlı olarak meydana gelen Ehl-i Hak topluluğunu kendisine konu edinmiştir. Çalışmanın amacını ise dini inanışların toplulukların sosyal yapıları üzerindeki etkisi nedir? sorusu oluşturmaktadır. Bu çalışma bu sorunun cevabını aramayı amaçlamaktadır. Bu amaçla 2016-2018 yıllarında bir yılı aşkın bir süre içerisinde İran’da yapılan etnografik alan çalışması bu çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın bulguları, yapılan saha çalışmasından elde edilen veriler ve ilk elden Ehl-i Hak yazılı kaynaklarından elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Ehl-i Haklar, İran Türkleri, Alevilik-Bektaşilik. Abstract Ahl-i Haqq faith was founded in 13th century by Sultan Isaac. The Ahl-i Hak community, which is based on the spread of the Ahl-i Hak belief, is known in Iran by names such as Ali Ilahi, Yaresan, Taife, Taife-i San, Davudi, Abdal Bey, Ates Bey and Gorani. His beliefs include Turks, Persians, and Gorani, who have uncertainty about their ethnicity. In the same way, the words with sacred sources were written in Turkish, Persian and Goranic. This study deals with the belief of Ahl-i Haqq and the Ahl-i Haqqah community that has emerged as a subject. The purpose of the study is, what is the effect of religious beliefs on the social structures of communities? question. This study aims to find the answer to this question. For this purpose, the ethnographic field study conducted in Iran for more than one year in 2016-2018 constitutes the method of this study. The findings of this study were obtained from the data obtained from the field study and written sources of Ahl-i Hak. Key Words: Ahle Haqs, Turks Of Iran, Alevies-Bektashies.
  • -->

    Makale Dosyası