MIMAR SINAN’IN MERKEZI MEKAN YARATMA SÜRECINDE SEKIZGEN BALDAKEN SISTEMLI CAMILERI
ZEITSCHRIFT FÜR DIE WELT DER TÜRKEN
Makale Bilgileri
| Makale Başlık | MIMAR SINAN’IN MERKEZI MEKAN YARATMA SÜRECINDE SEKIZGEN BALDAKEN SISTEMLI CAMILERI |
| Makale Başlık İngilizce | MIMAR SINAN’IN MERKEZI MEKAN YARATMA SÜRECINDE SEKIZGEN BALDAKEN SISTEMLI CAMILERI |
| Cilt / Sayı | Cilt: 12 / Sayı: 3 |
| Yazar | Alev ERARSLAN |
| Makale Dili | English |
| DOI |
Özet Türkçe
Türk mimarisinde Orta Asya’dan başlayarak tüm dönemlerde cami mimarlığında merkezi mekan arayışları görülür. Kubbeli merkezi mekan Türk camii mimarisinin vazgeçilmez bir motifi olup bu yönde çok sayıda özgün deneme gerçekleştirilmiştir. Çoklu mesnet sistemlerine oturan kubbeli örtü ile oluşturulan merkezi mekan uygulamaları Türk mimarlığında Mimar Sinan döneminde de görülür. Merkezi mekanı mimarlığının bir amacı olarak gören Sinan bu yolda önemli adımlar atmıştır. Sinan camilerinin mekân ve dolayısıyla plan kuruluşunu, onun kubbelerinde kullandığı strüktür (taşıyıcı) özellikleri belirler. Kubbe strüktüründe dört, altı ve sekiz destek gibi çoklu taşıyıcı sistemleri kullanan Sinan, bu sistemlerle oluşturduğu kubbeli yapılarda planı bu sistem çevresinde kurgular. Sinan’ın merkezi mekan yaratma sürecinde kullandığı strüktürel sistemlerden biri de sekizgen tabandır. Bu çalışmada Mimar Sinan’ın merkezi mekan oluşturmada kullandığı çoklu taşıyıcı sistemlerden biri olan sekizgen baldaken sisteme sahip camilerinden Silivrikapı Hadım İbrahim Paşa, Tahtakale Rüstem Paşa, Karagümrük Nişancı Mehmed Paşa, Fatih Mesih Mehmet Paşa, Edirne Selimiye ve Azapkapı Sokullu Mehmet Paşa camilerinde ana mekanı oluşturan kubbenin oturduğu merkezî sekizgen baldaken sistemin kuruluşu, baldakenin oluşturduğu merkezi ana mekan ve örtü ilişkisi ile bu kurgunun etrafında gelişen yan mekân organizasyonu karşılaştırmalı bir şekilde analiz edilmeye çalışılmıştır.
Özet İngilizce
Türk mimarisinde Orta Asya’dan başlayarak tüm dönemlerde cami mimarlığında merkezi mekan arayışları görülür. Kubbeli merkezi mekan Türk camii mimarisinin vazgeçilmez bir motifi olup bu yönde çok sayıda özgün deneme gerçekleştirilmiştir. Çoklu mesnet sistemlerine oturan kubbeli örtü ile oluşturulan merkezi mekan uygulamaları Türk mimarlığında Mimar Sinan döneminde de görülür. Merkezi mekanı mimarlığının bir amacı olarak gören Sinan bu yolda önemli adımlar atmıştır. Sinan camilerinin mekân ve dolayısıyla plan kuruluşunu, onun kubbelerinde kullandığı strüktür (taşıyıcı) özellikleri belirler. Kubbe strüktüründe dört, altı ve sekiz destek gibi çoklu taşıyıcı sistemleri kullanan Sinan, bu sistemlerle oluşturduğu kubbeli yapılarda planı bu sistem çevresinde kurgular. Sinan’ın merkezi mekan yaratma sürecinde kullandığı strüktürel sistemlerden biri de sekizgen tabandır. Bu çalışmada Mimar Sinan’ın merkezi mekan oluşturmada kullandığı çoklu taşıyıcı sistemlerden biri olan sekizgen baldaken sisteme sahip camilerinden Silivrikapı Hadım İbrahim Paşa, Tahtakale Rüstem Paşa, Karagümrük Nişancı Mehmed Paşa, Fatih Mesih Mehmet Paşa, Edirne Selimiye ve Azapkapı Sokullu Mehmet Paşa camilerinde ana mekanı oluşturan kubbenin oturduğu merkezî sekizgen baldaken sistemin kuruluşu, baldakenin oluşturduğu merkezi ana mekan ve örtü ilişkisi ile bu kurgunun etrafında gelişen yan mekân organizasyonu karşılaştırmalı bir şekilde analiz edilmeye çalışılmıştır.
-->
Makale Dosyası
ZfWT’deki çalışmalar,
Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0
Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.