Makale Bilgileri

Özet Türkçe

Bu çalışma, adak ritüelini Anşa Bacılılar örneğinde işlevsel bir yaklaşımla ele almayı kendisine konu edinmiştir. Adak ritüelinin topluluk hayatında yerine getirdiği işlevlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışma etnografik bir yöntemle Tokat-Zile’nin ve Yozgat-Çekerek’in Anşa Bacılı topluluğuna mensup köylerinde gerçekleştirilmiştir. Etnografik alan araştırması iki ayrı zaman diliminde yürütülmüştür. İlki, Nisan 2009 ve Nisan 2012 tarihleri arasında genel olarak Anşa bacılıların gündelik hayatlarını konu alan bir saha araştırması yapılmıştır. Mayıs 2014 ve Temmuz 2015 tarihleri arasında Anşa Bacılıların adak inanç ve ritüellerine odaklanan bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Her iki alan araştırmasında da katılımcı gözlem ve derinlemesine görüşmelerle veriler oluşturulmuştur. Veriler belirlenen kategorilere göre sınıflandırılmış, betimlenmiş ve işlevselci bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Anşa Bacılılarda adak ve lokma sunumlarında “ben veriyorum ki karşılık olarak sen de ver” ilkesinin yer aldığı değiş-tokuş görülmekte, birey ile kutsallık arasında kutsanmış bir hediyeyle karşılıklı bir anlaşmanın olduğu anlaşılmaktadır. Bu anlaşma sonunda şükran kurbanı gerçekleşmektedir.

The main objective of this paper is to assess the ritual of vowing with a functional approach in the case of Anşa Bacılılar. The paper also aims at revealing the functions carried out by the ritual of vowing in the community life. The study has been conducted with a ethnographic method in the villages of Tokat-Zile and Yozgat-Çekerek, all of which are affiliated with the community of Anşa Bacılı. The ethnographic field survey has been performed in two separate periods of time. Having been carried out between April 2009 and April 2012, the first generally took the daily life of Anşa Bacılılar as topic. The second one between May 2014 and July 2015 mostly focused on the vowing beliefs and rituals of Anşa Bacılılar. The data was compiled with participatory observation and in-depth interviews for both the field surveys. Having been classified according to the determined categories, all the data was then characterized and assessed with a functionalist point of view. In the offerings of vow and lokma among Anşa Bacılılar, a kind of exchange the essence of which depends on the principle 'do ut des' is observed, and it is concluded that there is a mutual agreement between the individual and holiness via a sanctified gift. At the end of this agreement, thanksgiving sacrifice is applied.

Özet İngilizce

Bu çalışma, adak ritüelini Anşa Bacılılar örneğinde işlevsel bir yaklaşımla ele almayı kendisine konu edinmiştir. Adak ritüelinin topluluk hayatında yerine getirdiği işlevlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışma etnografik bir yöntemle Tokat-Zile’nin ve Yozgat-Çekerek’in Anşa Bacılı topluluğuna mensup köylerinde gerçekleştirilmiştir. Etnografik alan araştırması iki ayrı zaman diliminde yürütülmüştür. İlki, Nisan 2009 ve Nisan 2012 tarihleri arasında genel olarak Anşa bacılıların gündelik hayatlarını konu alan bir saha araştırması yapılmıştır. Mayıs 2014 ve Temmuz 2015 tarihleri arasında Anşa Bacılıların adak inanç ve ritüellerine odaklanan bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Her iki alan araştırmasında da katılımcı gözlem ve derinlemesine görüşmelerle veriler oluşturulmuştur. Veriler belirlenen kategorilere göre sınıflandırılmış, betimlenmiş ve işlevselci bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Anşa Bacılılarda adak ve lokma sunumlarında “ben veriyorum ki karşılık olarak sen de ver” ilkesinin yer aldığı değiş-tokuş görülmekte, birey ile kutsallık arasında kutsanmış bir hediyeyle karşılıklı bir anlaşmanın olduğu anlaşılmaktadır. Bu anlaşma sonunda şükran kurbanı gerçekleşmektedir.

The main objective of this paper is to assess the ritual of vowing with a functional approach in the case of Anşa Bacılılar. The paper also aims at revealing the functions carried out by the ritual of vowing in the community life. The study has been conducted with a ethnographic method in the villages of Tokat-Zile and Yozgat-Çekerek, all of which are affiliated with the community of Anşa Bacılı. The ethnographic field survey has been performed in two separate periods of time. Having been carried out between April 2009 and April 2012, the first generally took the daily life of Anşa Bacılılar as topic. The second one between May 2014 and July 2015 mostly focused on the vowing beliefs and rituals of Anşa Bacılılar. The data was compiled with participatory observation and in-depth interviews for both the field surveys. Having been classified according to the determined categories, all the data was then characterized and assessed with a functionalist point of view. In the offerings of vow and lokma among Anşa Bacılılar, a kind of exchange the essence of which depends on the principle 'do ut des' is observed, and it is concluded that there is a mutual agreement between the individual and holiness via a sanctified gift. At the end of this agreement, thanksgiving sacrifice is applied.