Ahilik Ahlakının Yansıtıcısı Olarak Nasreddin Hoca Fıkraları

ZEITSCHRIFT FÜR DIE WELT DER TÜRKEN

  • Makale Bilgileri


    Makale Başlık Ahilik Ahlakının Yansıtıcısı Olarak Nasreddin Hoca Fıkraları
    Makale Başlık İngilizce Ahilik Ahlakının Yansıtıcısı Olarak Nasreddin Hoca Fıkraları
    Cilt / Sayı Cilt: 9 / Sayı: 1
    Yazar Başak UYSAL
    Müzeyyen ALTUNBAY
    Makale Dili Türkçe
    DOI
  • Özet Türkçe


    Anadolu’daki toplumsal düzenin belirleyicilerinden olan Ahilik, en genel hâliyle sosyoekonomik dinamikler üzerine temellenen bir toplumsal adalet sistemi olarak tanımlanmaktadır. Anadolu’daki toplum-devlet iş birliğinin timsali olan Ahiyan-ı Rum Teşkilatı, Anadolu’ya hâkim Türk yönetiminin sosyoekonomik ilişkilere bakışını göstermesi bakımından ayrıca önemlidir. Yaşayan Nasreddin Hoca fıkralarının alt metinlerinde yer alan Ahilik izleri, kimi zaman güldürü unsurunun arkasında kalabilmekte, bu sebeple de Ahilik kültürü ve Nasreddin Hoca arasındaki bağ, zaman zaman zayıflamaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada Nasreddin Hoca fıkralarında yer alan Ahilik kültürü bileşenlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizinden yararlanılmıştır. Öncelikle literatür taraması yapılarak Ahiliğin kabul gören temel 8 ilkesi araştırmacılar tarafından belirlenmiş, devamında amaçlı örneklem yoluyla seçilen eserlerde yer alan fıkralar, bu ilkeler çerçevesinde sınıflandırılmıştır. Çalışmanın bulgu ve yorumları kapsamında, belirlenen 8 ilke çerçevesinde en çok eğitim, ekonomik bağımsızlık ve kamu hizmetleri, sosyal dayanışma, misafirperverlik, iş ahlakı ve israftan kaçınma ilkelerine fıkralarda yer verildiği tespit edilmiştir.

    Ahi-order, one of the determinants of the social order in Anatolia, is generally described as a system of social justice based on socioeconomic dynamics. The Ahiyan-i Rum organization, which is the embodiment of the society-state business union in Anatolia, is also important in that it shows the view of the dominant Turkish administration towards socio-economic relations. The traces of Ahi-order in the sub-texts of the living Nasreddin Hodja jokes can sometimes stay behind the element of comedy, so the connection between the Ahi community culture and the Nasreddin Hodja is weakening from time to time. Hence, it is aimed to determine the components of Ahi-order culture which are included in Nasreddin Hodja jokes. The study utilized document analysis from qualitative research methods. Firstly, the basic 8 principles accepted by the researchers were determined by the researchers and the ones included in the selected works through the purposeful sampling were classified in the scope of these principles. Within the scope of the findings and comments of the employee, it has been determined that the principles of education, economic independence and public services, social solidarity, hospitality, business ethics and scarcity avoidance are included in the 8 principles stated.

  • Özet İngilizce


    Anadolu’daki toplumsal düzenin belirleyicilerinden olan Ahilik, en genel hâliyle sosyoekonomik dinamikler üzerine temellenen bir toplumsal adalet sistemi olarak tanımlanmaktadır. Anadolu’daki toplum-devlet iş birliğinin timsali olan Ahiyan-ı Rum Teşkilatı, Anadolu’ya hâkim Türk yönetiminin sosyoekonomik ilişkilere bakışını göstermesi bakımından ayrıca önemlidir. Yaşayan Nasreddin Hoca fıkralarının alt metinlerinde yer alan Ahilik izleri, kimi zaman güldürü unsurunun arkasında kalabilmekte, bu sebeple de Ahilik kültürü ve Nasreddin Hoca arasındaki bağ, zaman zaman zayıflamaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada Nasreddin Hoca fıkralarında yer alan Ahilik kültürü bileşenlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizinden yararlanılmıştır. Öncelikle literatür taraması yapılarak Ahiliğin kabul gören temel 8 ilkesi araştırmacılar tarafından belirlenmiş, devamında amaçlı örneklem yoluyla seçilen eserlerde yer alan fıkralar, bu ilkeler çerçevesinde sınıflandırılmıştır. Çalışmanın bulgu ve yorumları kapsamında, belirlenen 8 ilke çerçevesinde en çok eğitim, ekonomik bağımsızlık ve kamu hizmetleri, sosyal dayanışma, misafirperverlik, iş ahlakı ve israftan kaçınma ilkelerine fıkralarda yer verildiği tespit edilmiştir.

    Ahi-order, one of the determinants of the social order in Anatolia, is generally described as a system of social justice based on socioeconomic dynamics. The Ahiyan-i Rum organization, which is the embodiment of the society-state business union in Anatolia, is also important in that it shows the view of the dominant Turkish administration towards socio-economic relations. The traces of Ahi-order in the sub-texts of the living Nasreddin Hodja jokes can sometimes stay behind the element of comedy, so the connection between the Ahi community culture and the Nasreddin Hodja is weakening from time to time. Hence, it is aimed to determine the components of Ahi-order culture which are included in Nasreddin Hodja jokes. The study utilized document analysis from qualitative research methods. Firstly, the basic 8 principles accepted by the researchers were determined by the researchers and the ones included in the selected works through the purposeful sampling were classified in the scope of these principles. Within the scope of the findings and comments of the employee, it has been determined that the principles of education, economic independence and public services, social solidarity, hospitality, business ethics and scarcity avoidance are included in the 8 principles stated.

  • -->

    Makale Dosyası