Mizahta Uyumsuzluk Kuramı Bağlamında Tekerlemeler

ZEITSCHRIFT FÜR DIE WELT DER TÜRKEN

  • Makale Bilgileri


    Makale Başlık Mizahta Uyumsuzluk Kuramı Bağlamında Tekerlemeler
    Makale Başlık İngilizce Mizahta Uyumsuzluk Kuramı Bağlamında Tekerlemeler
    Cilt / Sayı Cilt: 2 / Sayı: 1
    Yazar Funda ÖRGE YAŞAR
    Makale Dili Türkçe
    DOI
  • Özet Türkçe


    Tekerlemeler, günlük hayatımızda önemli bir yere sahiptir. Türk Halk Edebiyatında hem bağımsız bir tür olarak hem de bilmece, masal, ninni, oyun, geleneksel Türk tiyatrosu gibi folklor türlerinin içinde yer alan tekerlemelerle mizah arasında büyük bir benzerlik vardır. Bu benzerlik; tekerlemelerde anlamca birbiriyle ilişkisi olmayan, uyumsuz olarak nitelendirilen bazı sözcüklerin bir arada kullanılması neticesinde insanlarda gülme eylemini harekete geçirmesiyle açıklanabilir. Bu bağlamda bazı tekerlemeleri mizah kuramlarından uyumsuzluk kuramı ile açıklamak mümkündür. Bu çalışmada Çocuk tekerlemeleri, Karagöz, Ortaoyunu, Meddah ve Masal tekerlemeleri arasından seçilen örnekler uyumsuzluk kuramı bağlamında incelenmiştir.

    Tongue-twisters play an important role in our daily life. It is considered both as an independent genre and a subgenre of puzzle, fairy tale, lullaby, game and traditional Turkish theatre. There is a great similarity between tongue-twisters and humor. This similarity is based on the fact that using unrelated and contradictory words together provokes laughter and provides a state of amusement. Therefore, it is possible to explain some tongue- twisters with The Incongruity Theory. In this study, examples selected from nursery rhymes, Karagoz (Traditional Turkish shadow play), Orta oyunu (traditional Turkish light comedy), Meddah (public story telling and mimic) and fairy tale nursery rhymes are examined within the framework of the Incongruity Theory.

  • Özet İngilizce


    Tekerlemeler, günlük hayatımızda önemli bir yere sahiptir. Türk Halk Edebiyatında hem bağımsız bir tür olarak hem de bilmece, masal, ninni, oyun, geleneksel Türk tiyatrosu gibi folklor türlerinin içinde yer alan tekerlemelerle mizah arasında büyük bir benzerlik vardır. Bu benzerlik; tekerlemelerde anlamca birbiriyle ilişkisi olmayan, uyumsuz olarak nitelendirilen bazı sözcüklerin bir arada kullanılması neticesinde insanlarda gülme eylemini harekete geçirmesiyle açıklanabilir. Bu bağlamda bazı tekerlemeleri mizah kuramlarından uyumsuzluk kuramı ile açıklamak mümkündür. Bu çalışmada Çocuk tekerlemeleri, Karagöz, Ortaoyunu, Meddah ve Masal tekerlemeleri arasından seçilen örnekler uyumsuzluk kuramı bağlamında incelenmiştir.

    Tongue-twisters play an important role in our daily life. It is considered both as an independent genre and a subgenre of puzzle, fairy tale, lullaby, game and traditional Turkish theatre. There is a great similarity between tongue-twisters and humor. This similarity is based on the fact that using unrelated and contradictory words together provokes laughter and provides a state of amusement. Therefore, it is possible to explain some tongue- twisters with The Incongruity Theory. In this study, examples selected from nursery rhymes, Karagoz (Traditional Turkish shadow play), Orta oyunu (traditional Turkish light comedy), Meddah (public story telling and mimic) and fairy tale nursery rhymes are examined within the framework of the Incongruity Theory.

  • -->

    Makale Dosyası