Değerlendirme ve Hakem Süreci Politikası

---

 Değerlendirme ve Hakem Süreci Politikası

Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci 

• Yazarlar makalelerini; www.dieweltdertuerken.org/ adresindeki “Makale Gönder” butonu üzerinden üye olunarak gönderilebilir.
• Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks [ZfWT], yayımlanmak üzere gönderilen yazılar aşağıdaki süreçlerden geçirilir:
• Yazının dergiye gönderilmesi, yayımı için başvuru olarak kabul edilir.

Ön Değerlendirme Süreci: 

• Dergimize gönderilen makaleler için, yazar(lar) makale sunuş formunu ve telif hakkı formunu (imzalı olarak), pdf formatında dergiye yüklemeleri gerekmektedir.
• Makalelerin yazım kurallarına göre hazırlanmış tam metnini Word formatında ZFWT sistemine yüklemeleri gerekmektedir.
• Derginin iletişim adresine iletilen her yazı, öncelikle Editör Kurulu tarafından derginin Yayın İlkeleri’ne biçimsel uygunluk bakımından değerlendirilir (sayfa düzeni, özet, anahtar kelimelerin sayısı,  sayfa sayısı, kaynakçanın yazımı vb.). Bu aşamada Editör Kurulu, yalnızca yazının Yayın İlkeleri’ne biçimsel uygunluğunu sağlamaya çalışır ve içerikle ilgili herhangi bir değerlendirme yapmaz.
• Makalenin başında en az 150 en fazla 300 kelimeden oluşan Türkçe ve İngilizce özet, 5 kelimelik Türkçe ve İngilizce anahtar kelimeler; Türkçe ve İngilizce (ikincil dil) başlığa yer verilmelidir. Özet, çalışmanın kapsamı, amacı, yöntemi, etkileri ve sonuçları hakkında fikir verici mahiyette olmalıdır.
• Gönderilen aday makale gönderim dilinin (Türkçe, İngilizce ve Almanca) dilbilgisi kurallarına ve bilimsel alanyazınına uygun, sade ve açık bir dil kalitesine sahip olmalıdır.
• Dergiye gönderilen Türkçe makaleler TDK Yazım Kılavuzu’na (kısaltmalar dâhil) uyulmalıdır.
• Yazı dergiye ilk defa gönderilirken yazının başlığının altında yazar adı, dipnotla unvanı, görev yaptığı kurum ve kendisine ulaşılabilecek e-posta adresi gibi bilgilere yer verilmemelidir. Yazıların hangi akademisyen tarafından sisteme eklendiği ya da dergiye gönderildiği, sistem yöneticisi tarafından zaten görülebildiğinden, bu bilgiler, yazılar hakem sürecinden geçtikten sonra, yazıya editör tarafından eklenecektir. Dolayısıyla yazılar sisteme girilirken, gözden geçirilip yazara ait herhangi bir bilginin yazıda yer almadığından emin olunmalıdır. Bu konu, makaleyi inceleyecek hakemlere daha rahat hareket imkânı tanınması açısından önemlidir.
• İntihal, veri uydurma gibi araştırma suiistimallerine asla izin verilmeyecektir. Bu tür durumlarda yayıncı vey editör, iddialarla ilgilenirken COPE'nin yönergelerini (veya eşdeğerini) izleyecektir.
• Yazar, hakemlik sürecini üyelik girişinden takip edilebilir. Bu aşamadan sonra, düzeltmelerin yapılması için, bütün hakemlerden raporların gelmesi beklenmelidir. Çünkü yazarlar, sisteme bir kez düzeltme ekleyebilmektedirler. Zira bir hakemin istediği düzeltmeyi yapıp yazı sisteme eklendiğinde, sonraki aşamada ikinci bir hakemin de düzeltme istemesi durumunda istenen düzeltmeler yapılamayacaktır.
• Dergiye gönderilen yazıların daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olması gerekmektedir. Kitap hâlinde yayımlanmamış sempozyum bildirilerinin yayımı ise bu durumun belirtilmesi şartıyla mümkündür.
• Yazılar, mutlaka “Yazım Kuralları”nda belirtilen formatta gönderilmelidir. Sisteme bu formatta girilmeyen yazılar değerlendirmeye alınmaz.

Değerlendirme / Kör Hakemlik Süreci

• Editör Kurulu tarafından biçimsel uygunluğu sağlanan her yazı, yazarın adı ve yazarı belli edecek diğer ifadeler gizlenerek Alan Editörüne gönderilir. Editör Kurulu’nun ön incelemesinden geçen yazılar, Alan Editörü tarafından iletişim adresleri üzerinden iki hakeme gönderilir. Makalelerin değerlendirilmesinde “çift-körleme hakemlik süreci” işletilmektedir.
• Makaleler, hakem değerlendirmesi için alan editörleri tarafından, değerlendirilmek üzere konunun uzmanı olan (dergimiz görevlisi olmayan), “dünya üzerindeki herhangi bir üniversite/enstitüde çalışan uzman bilim adamları”na gönderilmektedir.
• ZFWT, “kör hakemlik” olarak adlandırılan değerlendirme sistemini uygular. Buna göre, incelemenin hiçbir aşamasında yazara hakem adı, hakeme de yazar adı verilmez. Son derece şeffaf bir biçimde gerçekleştirilen yayın inceleme sürecinde söz konusu kayıtlar beş yıl süreyle arşivde tutulur. Editör Kurulu dergiye gönderilen yazıları yayımlayıp yayımlamamakta serbesttir. Yazarların bütün yazışmaları www.dieweltdertuerken.org/ sistemi aracılığıyla yapılır. Dergiye gönderilen yazılar iade edilmez.
• Derginin Yayın İlkeleri ile bilimsel yayın ölçütlerine uymayan, iki hakem tarafından reddedilen yazılar reddedilir.
• İki hakemden biri olumlu diğeri olumsuz rapor verdiği takdirde makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemin verdiği rapora göre makalenin yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verilir.
• Hakemlerin raporları sonucu ret kararı verilen yazılar için ZFWT, yazarları cevapsız bırakmamakta ve gönderilecek yeni yazılara tavsiye niteliğinde ret kararının gerekçelerini kısa açıklamalarla bildirmektedir.
• Üçüncü hakemin incelemeyi kabul etmemesi, olumlu veya olumsuz bir görüşe ulaşamaması gibi nadiren de olsa gelişebilecek durumlarda makaleye bir sonraki yayın dönemi için Editör Kurulu tarafından yeni bir hakem tayin edilir.
• Bütün bu süreçler göz önüne alındığında, derginin yazarlara yayın süresi hakkında bir taahhütte bulunması mümkün değildir. Ancak bütün yazıların en geç 12 ay içinde hakemlik sürecinin tamamlanması öngörülmektedir.
• ZFWT, Türkoloji ilgili çeşitli ülkelerde ve farklı disiplinlerde yapılan bilimsel araştırmaları yayımlamayı, bu çalışmaları uluslararası düzeyde erişilebilir hâle getirerek bu konudaki bilgi akışını sağlamayı ve bu suretle Sanat ve Beşeri Bilimler’in gelişimine katkıda bulunmayı hedeflemekte ve Türkoloji (Türk Dili, Türk Tarihi, Türk Kültürü, Türk Sanatı, Türk Sosyal Bilimleri, Türk Eğitim Sistemi) alanında bir literatür oluşturmayı amaçlamaktadır.

Editörlerin Etik Sorumlulukları

• Editörler yazıları ön kontrolden geçirip ve uygun hakemlere göndermekle yükümlüdür.
• Editörler yazarların özelliklerine değil, entelektüel içeriğine göre değerlendirme yapmaktadır.
• Editörler kişisel bilgileri gizli tutarlar.
• Editörler çıkar çatışmasını önlemek zorundadır.
• Editörler yayın kararlarını ilgili politikalar ve etik kurallarına göre almak zorundadır.
• Sorunları tespit edip gerekli adımları atmalıdır.
• Etik dışılığı teşvik etmemeli veya izin vermemelidir.
• İhtiyaç halinde yazara, düzeltme veya geri çekme bilgisi verilmelidir.

 Hakemlerin Etik Sorumlulukları

• Hakemler sadece uzmanlık alanlarına uygun çalışmaları değerlendirmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması varsa incelemeyi reddetmeli ve bilgilendirmelidir.
• Hakemler nesnel ve nazik bir dil kullanmalıdır.
• Değerlendirmeyi belirtilen süre içerisinde yapmalıdır.

Çıkar Çatışması

• Ekonomik veya kişisel fayda sağlama durumları, çıkar çatışmasını meydana getirir. Bilimsel sürecin ve yayımlanan makalelerin güvenilirliği, bilimsel çalışmanın planlanması, uygulanması, yazılması, değerlendirilmesi, düzenlenmesi ve yayımlanması sırasında çıkar çatışmalarının objektif bir şekilde ele alınmasıyla doğrudan ilişkilidir.
• Finansal ilişkiler en kolay belirlenebilen çıkar çatışmalarıdır ve derginin, yazarların ve bilimin güvenilirliğini zedelemesi kaçınılmazdır.  Bu çatışmalara bireysel ilişkiler, akademik rekabet veya entelektüel yaklaşımlar sebep olabilir.
• ZFWT tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bunun mümkün olmaması hâlinde gönderi sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
• Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili ICMJE yönergelerini uygulamalıdır.
• Yazarlar, çalışmanın tüm verilerine erişimi kısıtlayan veya verileri analiz etme, yorumlama, makaleleri hazırlama, yayımlama vb. yeteneklerine müdahale eden, hem kar amaçlı hem de kar amacı gütmeyen sponsorlarla anlaşmalara girmekten mümkün olduğunca kaçınmalıdır.
• ZFWT, ortaya çıkabilecek bütün çıkar çatışmalarını önlemeye çalışır. Çıkar çatışmalarının önlenmesi adına editörler de çalışmaların değerlendirilmesi sırasında aralarında herhangi bir ilişki bulunabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınır.
• Makaleler hakkında son kararı veren bu editörlerin de karar verecekleri konulardan hiçbiri ile kişisel, profesyonel veya finansal bağlarının olmaması gerekir.
• Kişiler makalelerin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve bağımsız bir süreç yürütülebilmesi için olası çıkar çatışmalarından yayın kurulunu bilgilendirmelidir.
• Yayın Kurulumuz bütün bu durumları göz önünde bulundurarak değerlendirme sürecinin tarafsız bir şekilde yürütülebilmesi için özverili bir şekilde çalışmaktadır.
• Dergide çıkar çatışmasına giren hakemin dergideki görevine son verilir.
• Politikaların hazırlanması ve benimsenmesi sürecinde yararlanılan kaynaklar

 

Budapeşte Açık Erişim Bildirgesi: 

Creative Commons: https://creativecommons.org/ 

COPE (Committee on Publication Ethics): https://publicationethics.org/

DOAJ Principles Of Transparency And Best Practice In Scholarly Publishing, Version 3

YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi: https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx

 

İtiraz Süreci

• ZFWT, editörler ve hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere dair ciddi itirazları memnuniyetle karşılar. Bilimsel içeriğin yanlış anlaşılması sebebiyle makalenin reddedildiği düşünülürse, editor@dieweltdertuerken.org adresinden editör ekibe itiraz mesajı gönderilebilir.
• İtiraz mektubu mümkün olduğunca ayrıntılı yazılmalıdır. Her makale için yalnızca bir itiraz dikkate alınır. Bu sebepten itirazın açık ve anlaşılır şekilde ortaya koyulması mühimdir.