Cilt: 11 - Sayı: 3

Annotatsiya Mazkur maqolada o‘zbek va turk tillaridagi tasdiq va inkor gaplarning umumiy va farqli jihatlarini tadqiq etish maqsad kilingan. Avvalombor, qiyoslanayotgan tillardagi tasdif va inkor mazmunini ifoda etgan uzbek va turk tilshunosligidagi ta’rifi va talqini masalasi o‘rganilgan. Keyin har ikki tildagi inkor gaplarni shakllantirgan vositalar solishtirilib o‘rganilgan. Ba’zi vaziyatlarda shaklan tasdiq gaplarning inkor ma’nosini bildirgani, inkor gaplarning tasdiq ma’nosini ifodalagani qayd etilgan. Ya’ni qiyoslangan tillardagi tasdiq va inkor gaplarda matn tarkibida ba’zan semantik-formal nomuvofiqlik o‘rtaga chiqqani kuzatildi. Maqolda analiz, sintez, qiyoslash, ta’riflash, umumlashtirish metodlari qo‘llanilgan. Tadqiqot natijasida o‘zbek va turk tillaridagi tasdiq va inkor gaplarni shakllantiruvchi grammatik qo‘shimchalar va vositalar o‘rtasidagi umumiy va farqli xususiyatlar o‘rganilgan. Shuningdek, semantik-formal jihatdan tasdiq va inkor nomuvofiqligini ta’minlagan tasdiq va inkor gaplarni hosil qilgan vositalar tavsiflangan. Özet Bu makalede Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki olumlu ve olumsuz cümlelerin genel ve farklı özelliklerini kıyaslayarak incelemek amaçlanmıştır. İlkönce, kıyaslanan dillerdeki olumluluk ve olumsuzluğu bildiren cümlelerin Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesi dilbilimindeki tanımlanması ve betimlenmesi konusuna değinilmiştir. Sonra her iki dildeki olumsuz cümleleri oluşturan araçlar mukayasa edilerek araştırılmıştır. Kimi durumlarda şekli bakımından olumlu olan cümlelerin olumsuzluk anlattığı, bilakis, şekline göre olumsuz olan cümlelerin olumluluk bildirdiği kaydedilmiştir. Yani kıyaslanan dillerdeki olumlu ve olumsuz cümlelerde bazen metin bağlamında anlamsal-şekli bakımdan uyumsuzluk ortaya çıktığı belirtilmiştir. Makalede analiz, sentez, kıyaslama, betimleme, genelleme metotları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki olumlu ve olumsuz cümleleri yapan dilbilgisel ekler ve yapıtlar arasındaki ortak ve farklı özellikler değerlendirilmiştir. Yanı sıra anlamsal-şekli bakımdan olumsuzluk ve olumluluk uyumsuzluğunu sağlayan olumlu ve olumsuz cümleleri yapan araçlar da vasıflandırılmıştır. Abstract This article is aimed at studying the general and distinguishing features of positive and negative sentences in the Uzbek and Turkish languages. First of all, the interpretations of sentences expressing the statement and the negation in these languages are considered. Then the grammatical means that form negative sentences in both languages are examined. It is noted that in some cases, positive sentences elicit negation, and vice versa, negative sentences express a statement depending on the text. In other words, there arises a formal-semantic mismatch of positive and negative sentences in the context. In the article were used methods of analysis, synthesis, comparison, description, generalization. As a result of the study, general and different features of grammatical means that form positive and negative sentences in the Uzbek and Turkish languages were identified. In addition, language tools have been described that form a semantically formal discrepancy in positive and negative sentences.

Özet Sözlüklerde “bağa” kelimesinin karşılığı” kurbağa” olarak verilmektedir. Aynı sözlüklerde başına “kur” sesleri eklendikten sonra (kurug>kuru>kur/kur) “kurbağa” kelimesinin anlamı da “kurbağa” olarak verilmektedir. Bir kelimenin başına başka bir kelime eklendiği ve kelimenin anlamında hiçbir değişiklik olmadığı örnek, Türkçede bilinmemektedir. Dolayısıyla hem “bağa” hem “kurbağa” kelimesi incelenmeye değer kelimelerdir. Bu noktada asıl düğümü bağa kelimesinin anlamı çözecektir. “Bağa” kelimesi günümüzde tek başına pek kullanılmamakla birlikte pek çok kelimede birleşik kelimenin bir tarafını oluşturmaktadır. Bu çalışmada “bağa” kelimesinin Türkçenin ilk yazılı eserlerinden günümüze kadar izi sürülmüştür. Kelimedeki ses değişimleri, anlam değişimleri, bu kelimeyle oluşan birleşik sözcükler, bağa kelimesiyle sesteş kelimeler ve aynı kökten türeyen kelimeler tespit edilmiştir. Çalışmada “bağa” kelimesi art zamanlı incelenerek sözlüklerde eş anlamlı görülen kurbağa kelimesinden farkının olup olmadığı tartışılmıştır. Tüm bu tespitlerden sonra “bağa” kelimesinin tek başına hangi anlamlar taşıyabileceği çıkarımı yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Art zamanlı inceleme, kaplumbağa, kurbağa, bağa. Abstract In the dictionaries, the word ‘‘baga’’ means ‘‘frog”. In the same dictionaries, after adding “kur” sounds (kurug> kuru> kur / kur) the word “frog’’ means “frog”. It is not known in Turkish that an additional word is added to the beginning of a word and there is no change in the meaning of the word. Therefore, both “tortoiseshell” and “frog” are worth looking at. At this point, the meaning of the word a tortoiseshell will solve the actual node. Although the word “Bağa” is not used alone today, it forms part of the united word in many words. In this study, the word “baga’’ has been traced from the first written works of Turkish to the present day. The sound changes in the word, the changes in the meaning, the combined words formed with this word, the sound words and the words derived from the same root, have been detected. In the study, the term “tortoiseshell’’ was examined art-time and it was discussed whether there is any difference from the word frog which is synonymous with dictionaries. After all these determinations, the meaning of the word “tortoiseshell” alone can be deduced. Keywords: Posttreatment, tortoise, frog, tortoiseshell

Özet Anlambilim için yöntem bilgisi olarak somut olguları çözümleme bir başlangıç noktasıdır. Türkçenin de anlam yönü büyük ölçüde böyledir. Somut olgulardan hareketle benzetme ve aktarma yaparak soyut olgular yaratılır. Bu gelişimle elde edilmiş sözcüklerin anlamlarının belirlenmesi anlam alanlarının belirlenmesiyle mümkündür. Anlam belirleyiciler ve ayırıcılar somut sözcüklerde daha çözümleyici olsa da kavramlar söz konusu olduğunda durum daha karmaşık bir hal alır. Türk runik harfli metinler Türk dili için ilk yazılı kaynak konumundadır. Bu anlam gelişim sürecinin anlaşılması adına bir başlangıç noktası misyonu taşıdığı anlamına gelmektedir. Tarihî Türk dili, bu açıdan bugünün kavramlar dünyasını aydınlatmada önemli bir konumdadır. Anlam verme ve kavram oluşturma işleyişini eski metinlerden hareketle anlamak, mevcut Türk dili çalışmalarına katkı sağlayacaktır. Türk runik harfli metinler kapsamında ele alınan kavramlar, kavram alanı olgusu gözetilmiştir. Sözcüklerin aralarındaki ince ayırımlar, incelenmiştir. Olası konumları belirlenmeye çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Türk Runik Metinler, Anlam, Eylem, Kavram Abstract As a methodology for semantics, it is a starting point for analyzing concrete facts. The meaning aspect of Turkish language is largely the same. Abstract phenomena are created by analogy and transference from concrete phenomena. The determination of the meaning of the words obtained by this development is possible by determining the meaning fields. Although semantics and separators are more analytic in concrete words, the situation becomes more complex when it comes to concepts. The texts with Turkic runic letters are the first written source for the Turkic language. This means that it carries a mission as a starting point for understanding the development process. In this respect, the historical Turkic language plays an important role in illuminating today's world of concepts. Understanding the process of making meaning and creating concepts from the old texts will contribute to the current Turkic language studies. The concepts and conceptual phenomenon considered in the context of Turkic runic letters are considered. Subtle distinctions between words have been studied. Possible positions were tried to be determined. Key Words: Turk Runic Letters, Meaning, Verb, Concept

Özet: Her milletin kendine ait değerleri vardır. Bu değerler bir milleti diğer milletlerden ayırır. Bunların oluşmasında coğrafi şartların yanısıra, halkın mifolojik tefekkürü ve folkloru önemli rol oynar. Çağdaş çocuk edebiyatı nesrinde sözlü halk edebiyatı örneklerinden faydalanılması küçük okurların eserlere ilgisini hayli artırarak onlarda millî değerlere, adet-anenelere bağlılığını güçlendirmiştir. Bu çalışmada 1970-90 arası çağdaş Azerbaycan çocuk edebiyatında sözlü halk edebiyatı ürünlerinin etkisi üzerinde durulmuştur. İki ana başlık altında ele alınan çalışmada yer yer dünya edebiyatıyla da mukayeler yapılmıştır. Anahtar kelimeler: folklor, çocuk nesri, Azerbaycan çocuk edebiyatı, motif, adet-anene. Abstract: Each nation has its own values. These values distinguish one people from other peoples. In addition to geographical conditions, mythological contemplation and folklore play an important role in their exploitation. Bringing examples of oral folk literature to contemporary prose (children) progeny greatly enhances the interest of small readers to the written works and develops the principle of loyalty to national values and mothers-mothers. In this study, the effects of oral folk literature products in contemporary Azerbaijani children's literature between 1970-90 were emphasized. In this study, which is discussed under two main headings, comparisons have been made with world literature. Key words: folk-lore, child prose, Azerbaijan child literature, motive, national customs

Özet Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin yazılı anlatımlarını ve yazılı anlatımlarında sıfat-fiil kullanım durumlarını çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeline göre hazırlanmıştır ve betimsel bir nitelik taşımaktadır. Araştırmanın evreni, Akdeniz Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezinde Türkçe öğrenen B2 düzeyindeki öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2018-2019 eğitim öğretim yılında ilgili merkezde öğrenim gören 60 kişi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve kompozisyon kâğıtlarından yararlanılmıştır. Veriler farklı zamanlarda her öğrenciye birer kez uygulama yaptırılarak toplanmıştır. Uygulama sırasında öğrencilere gerekli yönerge verildikten sonra bir ders saati süre içerisinde çalışmalarını tamamlamaları istenmiştir. Alınan yazılı anlatım çalışmaları araştırmacı ve iki alan uzmanı tarafından puanlanmıştır. Araştırmada toplanan veriler nicel veri analiz teknikleri kullanılarak yorumlanmakla beraber puanlayıcılar arası güvenirlik hesaplama tekniklerinden Fleiss KAPPA analizi uygulanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri olan cinsiyet, ana dil, Türkiye’de kalma süresi, Türkçeyi öğrenme amacı, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve Türkçe bir yayın okuma sıklığı için ayrı ayrı normallik testi uygulanarak kullanılacak analiz tekniğine karar verilmiştir. Yapılan analizler sonucu elde edilen bulgular, istatistiksel temelli olarak yorumlanmıştır. Öğrencilerin sıfat-fiil kullanım durumlarını ölçmeye yönelik kullanılan dereceli puanlama anahtarından aldıkları puanların, cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılaşma göstermemiş olduğu, ana dili, Türkiye’de kalma süresi ve Türkçeyi öğrenme amacı değişkenlerine göre anlamlı farklılaşma gösterdiği bulgularına ulaşılmıştır. Sonrasında öğrencilerin anne ve babalarının eğitim düzeyleri ile aldıkları puanların her bir bölüm için istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşma gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Türkçe bir yayın okuma sıklığı ile öğrenci puanları arasında da farklılaşma görülmüştür. Sonuç olarak cinsiyet faktörü öğrencilerin sıfat-fiil kullanım durumları üzerine bir etkiye sahip değildir. Türkçe ile köken birliği olan dillerin konuşurlarının daha başarılı olduğu sonucuna varılmıştır. Türkiye’de kalma süresinin artması ile öğrencilerin başarısını arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Anne ve babanın eğitim düzeyinin artışı öğrencilerin almış oldukları puanlar üzerine olumlu etkisi olduğu ve okuma sıklığı arttıkça öğrenci başarısının da arttığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Dil Öğretimi, Türkçe, Yabancılara Türkçe Öğretimi, Yazma Eğitimi, Sıfat-Fiil Kullanımı Abstract The purpose of this study is to examine the use of verbal adjectives in the written expressions of learners of Turkish as a foreign language according to various variables. It was prepared in line with the survey model of the quantitative research methods and it has a descriptive feature. The research population were B2-level students who were learning Turkish at Akdeniz University Turkish Teaching Centre. The research sampling, on the other hand, consisted of 60 students who were having training in this centre during the 2018-2019 academic year. Demographic information form and composition papers were used as data gathering tools. The data were collected at different times by letting the students perform an application once. During the application, instructions were given and the students were asked to complete their task. The written expression works were scored by two field specialists. The collected data were interpreted by using quantitative data analysis techniques and Fleiss KAPPA analysis, which is one of the interrater reliability calculation techniques, was computed. The analysis techniques were decided after applying the normality test for the independent variables "gender, mother tongue, residence time in Turkey, objectives to learn Turkish, mother education level, father education level and frequency of reading a Turkish publication" of the research separately. According to the findings, it was found that the students’ scores in the rubrics, which was prepared to measure verbal adjective use of the students, did not show statistically meaningful difference according to the gender. However, it significantly differed based on the mother tongue, the residence time in Turkey and the objectives to learn Turkish. Moreover, it was revealed that their scores in each section meaningfully differed according to the mother-father education level of the students. There was also a difference between the frequency of reading a Turkish publication and students’ scores in the rubric. As a result, the gender factor had no effect on the verbal adjective use of the students. It was concluded that the speakers of Turkish origin languages were more successful. In addition, it was revealed that as the residence time in Turkey got longer, the students’ success also increased. It was finally concluded that the increase in the educational level of the parents had a positive effect on the scores of the students and the students’ success increased as the frequency of reading a Turkish publication. Keywords: Language education, Turkish, Teaching Turkish to Foreigners, Teaching Writing, Use of verbal adjectives

Abstract A word-for-word translation is a strategy that is used by the machine translation. In human translation, it is assumed that the translator, in addition to his foreign language knowledge, also makes use of cultural knowledge and also integrates it into his translation. The word-for-word translation is usually classified as an interlinear version. The word sequence is retained, the individual words are given in their denotative meaning. In addition to this knowledge, connotative knowledge of the words in relation to the context is decisive. The question now is whether collocations should be reproduced using word-for-word translation, or whether one should pursue a different translation strategy. This study deals with the question of how to translate German collocations into Turkish but also back translated. We will focus on this question and in the empirical part will use examples from four different dictionaries to better understand this problem. Above all, this work sheds light on how the collocations are to be translated correctly. The aim of this study is to explain how limited collocations are used, where verbs have meaningful associations with other lexical elements, especially nouns. With respect to lexicography, it is emphasized how verbal collocations can be described in general dictionaries. Key Words: word-for-word translation, collocations, denotative meaning, translation strategy. Özet Makinalar çevirilerini Kelime kelime yöntemini kullanarak yaparlar. Kelime sırası bozulmaz ve kelimeler düz anlamlarıyla verilir. İnsanlar tarafından yapılan çeviride ise çevirmenin yabancı dil bilgisi yanında kültürel ögelere de hâkim olduğu ve bunlardan çeviri de faydalandığı varsayılır. Çoğu zaman bir dilin kelime ve gramer bilgisine hakim olmak yetmez, bunun yanında kelimelerin metin bağlamındaki yan anlamlarının da bilinmesi gerekir. Sorulması gereken soru eşdizimliliğin kelime kelime yöntemiyle mi yoksa başka bir strateji takip edilerek mi çevirilmesi gerektiğidir. Bu çalışma Almanca eşzizimliliğin Türkçeye ya da tam tersine nasıl aktarılması gerektiğini konu edinmektedir. Bu amaca yönelik olarak dört farklı sözlükten seçilen örneklerle konu derinlemesine incelenecektir. Böylelikle fiillerin diğer sözcüksel unsurlarla, özellikle de isimlerle anlamlı ilişkilerinin olduğu yerlerde, kısıtlı eşdizimliklerin nasıl kullanıldığı ortaya konacaktır. Ayrıca Sözlükbilim açısından, eşdizimlerin genel sözlüklerde nasıl tanımlanabileceği hususuna değinilecektir. Anahtar kelimeler: Kelime kelimesine çeviri, eşdizimler, düz anlam, çeviri stratejisi. Einleitung Eine Wort-für-Wort-Übersetzung ist eine Strategie, die v.a. die maschinelle Übersetzung gebraucht. Bei der humanen Übersetzung geht man davon aus, dass der Übersetzer neben seinen fremdsprachlichen Kenntnissen auch von kulturellen Kenntnissen Gebrauch macht und diese auch in seine Übersetzung integriert. Die Wort-für-Wort-Übersetzung (word for word translation) wird in der Regel als Interlinearversion klassifiziert. Die Wortfolge wird beibehalten, die einzelnen Wörter werden in ihrer denotativen Bedeutung angeführt. Ziel der Wort-für-Wort-Übersetzung sei es, dem Leser die „mechanics of the source language“ (Newmark, 1995, s. 46) näher zu bringen. Meistens reicht es leider nicht aus die lexikalischen und grammatischen Regeln einer Sprache zu beherrschen, neben diesen Kenntnissen sind konnotative Kenntnisse der Wörter bezüglich des Kontextes ausschlaggebend. Es stellt sich nun die Frage, ob man Kollokationen mithilfe der Wort-für-Wort-Übersetzung wiedergeben sollte, oder ob man eine andere Übersetzungsstrategie verfolgen sollte. Diese Studie befasst sich mit der Frage, wie deutsche Kollokationen ins Türkische, aber auch rückübersetzt zu übersetzen sind und ob man mit Hilfe von Wörterbüchern Kollokationen adäquat übersetzen kann. Wir werden uns auf diese Frage fokussieren und werden im empirischen Teil anhand von vier unterschiedlichen Wörterbüchen dieses Problem näher erfassen. In dieser Studie soll erläutert werden, wie begrenzte Kollokationen verwendet werden, bei denen Verben bedeutungsvolle Assoziationen mit anderen lexikalischen Elementen aufweisen, insbesondere mit Substantiven. In Bezug auf die Lexikographie wird hervorgehoben, wie Kollokationen in allgemeinen Wörterbüchern in Erscheinung treten.

Özet Türkçe eğitiminin genel hedefleri anlamında okul dışı öğrenmelerden önemli bir boyutu meydana getiren unsur da şarkılardır. Şarkılar içerisinde adından anlaşılacağı üzere kitlelere en çok ulaşan, popüler kültür şarkıları yani pop şarkılardır. Bu çalışmada amacımız, Türkçe eğitiminin hedefleri bağlamında Türkçe pop şarkıların içerik analizini gerçekleştirmektir. Türkçe eğitiminin genel hedefleri, Türkçe temel dil becerilerinin kazandırılması, öğrencilerin dil estetiğini kavramaları, zihinsel becerileri geliştirmeleri dolayısıyla eleştirel ve analitik düşünmeleridir. Ayrıca değer eğitimi de Türkçe eğitiminin genel hedefleri içerisinde görülmektedir. Çalışmamız nitel ve nicel verilerin kullanıldığı nitel bir araştırmadır. Araştırma olgubilim desenine uygun olarak geliştirilmiştir. Araştırmaya konu evreni temsil etmek üzere örneklem belirlenmiştir. Buna göre pop şarkıları 2019, 2018, 2017, 2016, 2015 yılları ile sınırlandırılmıştır. Şarkılar o yıl en çok dinlenen ve indirilen şarkılardan tercih edilmiştir. Şarkıların dağılımında ağırlık günümüze yakın tarihlerdedir. Veriler doküman incelemesi tekniği ile toplanmış, içerik analizi ilkelerine göre analiz edilmiştir. Kodlama işlemi sonucunda ortaya çıkan veriler, bulgular halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Bulgulara göre pop şarkılarında kalıplaşmış söz kullanımı, sözcük dağarcığını zenginleştirme bakımından yetersizdir. Yabancı dil unsurlarına sıklıkla yer verilmektedir. Şarkılarda küfür, hakaret ve argo kullanımları hoş görülemeyecek düzeydedir. Madde bağımlılığı ve suça teşvik edici ifadeler özellikle rap/hiphop sıkça yer bulmaktadır. Değerler eğitimi açısından şarkı içerikleri çoğunlukla olumsuz değerlendirilebilir. Anahtar Kelimeler: Türkçe eğitimi, popüler şarkılar, içerik analizi Abstract Songs are important for the general objectives of Turkish education. because these constitute a significant dimension of out-of-school learning. The songs that reach the masses the most, the songs are pop songs. Already pop song means popular song. The aim of this study is to analyze the content of Turkish pop songs in the context of the objectives of Turkish education. General objectives of Turkish education; The aim of this course is to provide the students with the basic language skills of Turkish, the concepts of language aesthetics, critical thinking and analytical thinking. In addition, value education is seen among the general objectives of Turkish education. Our study is a qualitative research using qualitative and quantitative data. The research was developed in accordance with the phenomenology pattern. The sample was determined to represent the universe of the study. Accordingly, pop songs were limited to 2019, 2018, 2017, 2016, 2015. Songs were the most listened and downloaded songs that year. In the distribution of songs, attention was paid to the more recent ones. The data were collected by document analysis technique and analyzed according to content analysis principles. The data obtained as a result of the coding process were presented and interpreted as findings. According to the findings; the use of stereotypes in pop songs is insufficient for the purpose of enriching vocabulary. Foreign language elements are frequently mentioned. The use of profanity, insults and slang in songs is intolerable. Drug addiction and crime-promoting expressions are frequently found in rap / hiphop. In terms of values education, song contents can often be negatively evaluated. Keywords: Turkish education, popular songs, content analysis

Özet “Beyaz yakalı” terimi büro/ofis çalışanlarına verilen adlandırmadır. Ekonomi, reklamcılık, bankacılık gibi işlerden avukatlık, mali müşavirlik gibi mesleklerde ve genellikle idari işlerde, zihin ve beyin gücüne bağlı olarak çalışanlara beyaz yakalılar adı verilmiştir. “Mavi yakalı” terimi ise kas gücüne bağlı hizmet sektöründe çalışanlara verilen isimdir. Günümüzde yaygınlaşan iş ve alışveriş merkezlerinde beyaz yakalı çalışan sayısı oldukça fazladır. Genellikle üniversite mezunu olan beyaz yakalılar genellikle iyi bir yabancı dil (İngilizce) eğitimi almıştır. İletişim araçlarının etkisi, kültürel değişim ve çözülme hızlanması, tüketim kültürünün topluma hâkim olması, alışveriş ve iş merkezlerinin sayısının artması, Batı medeniyetinden/kültüründen aşırı etkilenme, Batı ekonomisinin güçlü olması, Batı ekonomisi ve kültürel terimlerinin İngilizce aracılığıyla dünyaya yayılması gibi birçok sebepten dolayı farklı bir jargon ortaya çıkmıştır. Bunu da Plaza Türkçesi olarak adlandırabiliriz. Bu jargon, genellikle yarı İngilizce yarı Türkçe veya tamamen İngilizce ya da bozuk yapıda bir Türkçe ifadelerden oluşan ve sadece beyaz yakalı çalışanların anladığı/konuştuğu bir özel değişkedir. Sanal ortamdan yapılan araştırmalar neticesinde bu özel değişkeleri bir araya getirip bunlara Türkçe karşılık bulmaya çalıştık. Her ne kadar bulduğumuz, gösterdiğimiz karşılıkların beyaz yakalılar tarafından kabul görmeyeceğini, tıpkı tıp alanında olduğu gibi kendisine has kalıplaşan ve genişleyen bir yapıda jargon oluşacağını düşünsek de durum tespiti yapmaya gayret ettik. Tıp alanından farklı olarak bu jargonun gerek plaza çalışanlarında gerekse yetişen nesil üzerinde farklı kimlik ve kişilik sorunları ortaya çıkaracağını düşünmekteyiz. Bu tür durumlara engel olmanın ilk yolu üretmektir. Üretmeyen toplumlar, tüketirler, tüketen toplumlar ise gitgide tükenirler. Anahtar Kelimeler: Plaza, alışveriş merkezi, beyaz yakalı, Türkçe, jargon. Abstract The term “white collar is the name given to office / office workers. Those who work in jobs such as economics, advertising, banking, attorney, financial consultancy, and generally administrative jobs, depending on the mind and brain power, are called white collar workers. The term “blue collar dir is the name given to the employees working in the service sector that depends on muscle strength. The number of white collar employees is quite high in the business and shopping centers that are becoming widespread today. The white-collar students, who are generally university graduates, usually have a good foreign language (English) education. The effects of the means of communication, the acceleration of cultural change and dissolution, the dominance of consumer culture in society, the increase in the number of shopping and business centers, excessive influences from Western civilization / culture, the strength of the Western economy, Western economy and cultural terms spread to the world through English for many different reasons. jargon has emerged. We can call it Plaza Turkish. This jargon is a special variant, usually composed of half English, half Turkish or completely English or a distorted Turkish expression, which only white collar employees understand / speak. As a result of the research conducted in the virtual environment, we brought these special variables together and tried to find a Turkish equivalent. Although we found that the responses that we found would not be accepted by the white collar people, we tried to make a situation determination even though we thought that the jargon would form in a structure that was unique and expanding like the field of medicine. Unlike the medical field, we think that this jargon will create different identity and personality problems in both the plaza employees and the growing generation. The first way to prevent such situations is to produce. Non-producing societies consume, consuming societies are becoming increasingly exhausted. Key Words: Plaza, shopping center, white collar, Turkısh, jargon.

Özet Ders kitapları, öğretim uygulamalarında yaygın olarak kullanılan materyallerdir. Tarihsel süreçte yabancılara Türkçe öğretmeyi amaçlayan birçok ders kitabı yazılmıştır. Kitapların yazıldıkları döneme göre içeriği, hedef kitlesi ve öğretim yöntemleri farklılık göstermektedir. Bu çalışmanın amacı Tahir Nejat Gencan’ın “Türkçe Öğreniyorum” adlı kitabının yabancılara Türkçe öğretimindeki yerini saptamaktır. Bu çalışmanın evrenini Cumhuriyet döneminde yazılmış olan yabancılara Türkçe dil bilgisi öğretimi kitapları oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi Tahir Nejat Gencan’ın yazdığı Türkçe Öğreniyorum adlı yabancılara Türkçe öğretimi kitabıdır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Araştırma sürecinde çalışma konusuyla ilgili sekiz alt problem belirlenmiştir. Buna göre kitapta 13 metin türü, 26 tema, 12 soru tipi, 14 görsel öge tespit edilmiştir. Temel becerilerden dinleme becerisine yer verilmediği görülmüştür. Kitapta ölçme- değerlendirme için ayrıca bir bölüm verilmemiştir. Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe Öğretimi, Yabancılara Türkçe Öğretim Yöntemleri, Tahir Nejat Gencan. Abstract Textbooks are widely used materials in teaching process. In the historical process, many textbooks aiming to teach Turkish to foreigners have been written. The content, target group and teaching methods differed according to the period they were written. The aim of this study is to determine the place of Tahir Nejat Gencan's book ”Türkçe Öğreniyorum” in foreign language teaching to foreigners. The universe of this study consists of books on teaching Turkish grammar to foreigners written in the Republican period. The sample of the study is Tahir Nejat Gencan's Turkish Teaching Turkish for Foreigners The sample was selected by random sampling. In the study, document analysis, one of the qualitative research methods, was used. The study was carried out in accordance with nine predetermined sub-problems. According to this, 13 text types, 26 themes, 12 question types and 14 visual elements were determined. It was seen that basic skills were not included in listening skills. There is no chapter in the book for evaluation. The target audience of the book is foreign students. Keywords: Teaching Turkish As A Foreign Language, Methods In Teaching Turkish To Foreigners, Tahir Nejat Gencan.

Özet Bu çalışma farklı yaş gruplarında ki çocuklara mitlerin yaratıcı drama ile öğretilmesi amacıyla yapılmıştır. Yaratıcı drama yönteminin eğitimde kullanım yönteminin faydalarından dolayı mitolojinin bu yöntemle öğretilmesi düşünülmüştür. Eğitimde en etkili yöntemlerden biri olan yaratıcı dramanın mitolojik efsane ve destanların anlatımında faydalı olacağı görüşüyle bu çalışma yapılmıştır. Bu makalede Türk Mitolojisine ait destan ve efsaneler çocukların anlayabileceği şekilde verilmiştir. Bu destan ve efsanelerin, yaratıcı dramanın hikaye temelli drama yöntemi ile öğrencilere uygulanılması planlanmıştır. Türk tarihi için önem arz eden destanların yaratıcı drama ile çocukların zihinlerinde yer etmesi amaçlanmıştır. Türk mitolojisi literatür taraması yapılarak; İslamiyet Öncesi Dönem, Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet Dönemi ve Cumhuriyet dönemi olmak üzere dört bölümde incelenmiştir. Çalışma nitel araştırma modeli kullanılarak yapılmıştır. Türk mitolojisini çocuklara öğretebilmenin en etkili yolunun yaratıcı drama olduğu düşünülerek yaptığımız bu çalışmada aşamalar şeklinde içinde mitlerin geçtiği efsaneler ve destanları çocuklara öğretmenin uygulama şekli verilmiştir. Bu uygulama yöntemi ile Türk mitolojisi adına büyük öneme sahip olan destanlar ve efsaneler çocuklara en etkili şekilde öğretilecektir. Çalışmada Yaratıcı drama aracılığıyla Mitoloji öğretiminin çocuklar üzerinde faydalı olacağı ve aktif öğrenmeden dolayı kalıcı olacağı sonucuna varılmıştır. Bu şekilde çocuklar ezberci eğitim yönteminden uzaklaştırılarak, eğlenceli bir şekilde öğrenerek daha da başarılı olacaklardır. Anahtar Kelimeler: Yaratıcı Drama, Mitoloji, Efsane, Destan, Türk Mitolojisi Abstract This work aims to teach myths through creative drama to children of different age groups. Because of the benefits of using creative drama method in education, it is thought to teach mythology with this method. This study was conducted with the view that creative drama, which is one of the most effective methods in education, will be useful in the expression of mythological legends and epics. In the article, epics and legends of Turkish Mythology are given in a way that are understandable for children. It is planned to apply these epics and legends to the students with creative drama based on story-based drama method. It is aimed to place the epics which are important for Turkish history in the minds of children through creative drama. By reviewing Turkish mythology literature; Pre-Islamic Period, Tanzimat Period, Constitutional Period and Republican period are examined in four chapters. The study was conducted using a qualitative research model. In this study, which is prepared by thinking that the most effective way of teaching Turkish mythology to children is creative drama, legends and epics, in which myths are mentioned, are given practical ways in stages to teach children. With this application method, epics and legends which are of great importance for Turkish mythology will be taught to children in the most effective way. As a result of the study, it was concluded that the teaching of Mythology through creative drama will be beneficial for children and will be permanent because of active learning. In this way, children will be more successful by getting away from rote education and learning in a fun way. Keywords: Creative Drama, Mythology, Legend, Epic, Turkish Mythology

Özet Bu çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılında eğitim gören 7. sınıf öğrencilerine uygulanmış olup; Görsel Sanatlar Dersi “Sanat Akımları” konusunun öğretilmesinde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarısına ve tutumlarına olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma, ön-test, son-test ve deneysel desen kullanılmıştır. Bu çalışmada, Demirel İ. (2011) tarafından geliştirilen “Görsel Sanatlar Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ile “Sanat Akımları Başarı Testi” kullanılmıştır. Bu tutum ve başarı testinin pilot uygulaması, toplam 320 öğrenciye uygulanmış, güvenilirliği test edilmiştir. Biri Deney Grubu, diğeri Kontrol Grubu olmak üzere iki ayrı grup belirlenmiştir. Ders anlatımına başlamadan önce her iki gruba da “Görsel Sanatlar Tutum Ölçeği” ve “Sanat Akımı Başarı Testi” ön-test olarak uygulanmıştır. Daha sonra Deney grubuna “Sanat Akımları” konusu drama yöntemi ile anlatılmış; Kontrol Grubuna ise geleneksel yöntem uygulanarak ders işlenmiştir. 6 hafta süren ders anlatımları ve uygulamalar sonunda Deney ve Kontrol Gruplarına “Görsel Sanatlar Tutum Ölçeği” ve “Sanat Akımları Başarı Testi” son-test olarak uygulanmıştır. Ön-test ve son-test tutum ve başarı ölçeğinden edinilen veriler t-Test ve SPSS 20 programında yapılmıştır. Sonuçlar karşılaştırıldığında yaratıcı drama yöntemiyle eğitim alan Deney Grubunun, geleneksel öğretim yöntemi ile eğitilen Kontrol Grubuna göre tutum ve başarı değerlendirme ölçeğinde Deney Grubu lehine anlamlı bir fark görülmüştür. Sadece yetenekli öğrencilerin ilgisini çekebilmekten çıkıp, tüm öğrencilerin dersten keyif aldıkları görülmüştür. Bu doğrultuda yaratıcı drama yönteminin kullanımının uygun olan diğer konularda da artırılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Yaratıcı drama yöntemi, sanat akımları, ,tutum ölçeği, başarı ölçeği Abstract This study was applied to 7th grade students who were educated in 2019-2020 academic year. The aim of this course is to examine the effect of creative drama method on students’ success and attitudes in teaching Visual Arts Course “Art Movements”. Quantitative research, pre-test, post-test and experimental design were used in the study. In this study, Akım Attitude Scale for Visual Arts Course “developed by Demirel İ. (2011) and “Art Movements Achievement Test” were used. The pilot application of this attitude and achievement test was applied to a total of 320 students, and their reliability was tested. Two different groups, one Experimental Group and one Control Group, were determined. Before starting the lecture, “Visual Arts Attitude Achievement Scale” and “Art Flow Success Test” were applied to both groups as pre-test. Then, the subject of Akım Art Movements “was explained to the experimental group by drama method; the control group was taught the traditional method. At the end of the 6-week lectures and application, and “Visual Arts Attitude Scale” and “Art Movements Achievement Test” were applied to the Experiment and Control Groups as post-test. The data obtained from the pre-test and post-test were made in t-Test and SPSS 20 program. When the results were compared, there was a significant difference in favour of Experimental Group in the attitude and achievement evaluation scale of the Experimental Group which was educated with creative drama method compared to the Control Group which was trained with traditional teaching method. It was seen that not only attracted the attention of talented students but all students enjoyed the course. In this respect, it is recommended that the use of creative drama method be increased in other suitable subjects. Keywords: Creative drama method, art movements, attitude scale, achievement scale

Abstract As many as 40,000 people may have died in Venezuela as a result of USA sanctions that made it harder for ordinary citizens to access food, medicine, and medical equipment. Turkey provides food aid to Venezuela by its development agency TIKA as well as medical equipment. The problem of the legality of the unilateral sanctions becomes a black hole in its effects on the health-related problems in the international law and the humanitarian extraterritorial responsibility of States in the world. The main question to be asked is even if any treaty does not codify unilateral sanctions of the States, whether any opinis juris of the United Nations Security Council created any obligations on the humanitarian bases for the States for their unilateral sanctions implementations till this time. A provision in a resolution adopted by an international organization or at an intergovernmental conference may reflect a rule of customary international law if it is established that the provision corresponds to a general practice that is accepted as law (opinis juris). If we can prove the opinis juris of the United Nations Security Council on sanctions, this can be well defined as erga omnes undertakings to the international community as a whole. Keywords: Security Council, Unilateral Sanctions, Erga omnes, Opinis Juris, Health Özet Venezuela'da, ABD’nin tek taraflı yaptırımları sebebi ile sıradan vatandaşların beslenme, ilaç ve tibbi tedavilerinde ki yetersizlikler sebebi ile yaklaşık 40.000 kişinin hayatını kaybettiği düşünülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti, bir devlet kuruluşu olan TİKA aracılığı ile Venezuela’ya gıda ve tibbi yardımda bulunmaktadır. Devletlerin tek taraflı yaptırımların sağlık ile ilgili olumsuz sonuçları sebebi ile uluslararası hukuk ve insancıl sınırlarötesi sorumluluk açısından bir kara delik oluşturmaktadır. Asıl sorulması gereken soru, her ne kadar tek taraflı yaptırımlar, uluslararası hukuk açısından düzenlenmemiş olsa da, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi`nin yaptırımlar konusunda opinis juris bir hükmünün varlığının ispatlanması ile birlikte bu hükmün,tek taraflı yaptırım uygulayan devletler açısından hukuken uyulması gereken gemel bir hüküm teşkil edip, etmeyeceğidir. Uluslararası bir kuruluş tarafından veya hükümetlerarası bir konferansta kabul edilen bir kararda yer alan hükümün, hukuki kaynak olarak kabul edilmesi geneksel uluslararası hukukta yer almaktadır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin yaptırımların uygulanması konusunda opinio juris hükmünün varlığını ispatlanabilmesi sonucunda, bu hüküm, uluslararası topluma karşı bir bütün olarak erga omnes sorumluluk oluşturacaktır. Anahtar Kelimeler: Güvenlik Konseyi, Tek Taraflı Yaptırımlar, Erga omnes, Opinio Juris, Sağlık

Özet 1865 yılında doğan Sıdkî’nin asıl adı Zeynel Abidin’dir. Yenicelidir. İlk öğrenimini köy medresesinde almıştır. Burada saz çalmayı da öğrenen Zeynel, Pervâne mahlasıyla şiirler söyler. 12 yaşında (1293/1876) Hacı Bektaş Veli Dergahı’na gelir. Şeyh Feyzullah Efendi’den ve Cemâleddin Efendi’den dersler alır. Çalışkanlığı, sadakati ve dürüstlüğü nedeniyle Cemâleddin Efendi ona Sıdkî adını verir. 1894 yılında Merzifon’un Harız/Gümüştepe köyüne yerleşir. Sıdkî, 1928’de vefât eder. Tasavvufî düşünceye göre, sâlikin manevi yönünü inşa eden, onun manevi terbiyesini üstlenen, ona mürebbilik eden kişiye mürşid adı verilir. Mürşid, müride insân-ı kâmil olma yolunda/yolculuğunda (seyr u sülûk) önderlik, kılavuzluk eder. Bu açıdan bakıldığında, tüm insanların ideal ahlâkı, edebi kazanmalarında onlara kılavuzluk eden Hz. Muhammed (sav.) hakiki mürşittir. Hz. Peygamber’in manevi mirasını devam ettirenler, O’nun vasıtasıyla Allah’tan aldıkları feyz-i ilâhîyi taliplerine aktaranlar mürşitlerdir ve bu yönleriyle Hz. Peygamber’in vekilleri olarak da adlandırılırlar. Mürid ise, mürşidin kılavuzluğunda Hakk’a giden yolda bir yolcudur. Kayıtsız, şartsız mürşidine teslim olurken aynı zamanda onda hakikati ve Hakk’ı seyrettiği için ona sınırsız bir sevgiyle bağlıdır. Sıdkî Baba, kendisine manevi dünyanın kapılarını açması, terbiye ve irşadıyla meşgul olması sebebiyle mürşidi Cemâleddin Efendi’ye derin bir sevgi ile bağlıdır. Bu bağlılığını ve onun vefatı dolayısıyla üzüntüsünü değişik şiirlerinde ortaya koymuştur. Sıdkî Baba, mürşidini kaybetmenin verdiği üzüntüyle söylediği bu şiirler, şeyhinin “himmet-i ruhanisiyle” dile gelmiştir; yani şiirlerinin kaynağı ilahîdir. Bu yönüyle Sıdkî Baba, ilahî kaynaktan gelen ilhamın dile getirilmesinde bir vasıtadır. Asıl önemli olan burada hakikatin dile getirilmesidir. Çalışmamızda, bu şiirlerde dile getirilen mürşid-mürid ilişkisi ve müridin mürşidine sevgi ve bağlılığı çerçevesinde Sıdkî Baba’nın Ahmed Cemâleddin Efendi’ye söylediği şiirler üzerinde durulacaktır. Anahtar Sözcükler: Mürşid, mürid, Sıdki, Cemâleddin, ağıt. Abstract Sıdki was born in 1865. The real name of Sıdki is Zeynel Abidin. He is from Yenice. He received his primary education in the village madrasah. Zeynel learned to play the baglama here and said poems under the Pervane pseudonym. At the age of 12 (1293/1876) he comes to Hacı Bektaş Veli Dargah. He took lessons from Sheikh Feyzullah Efendi and Cemâleddin Efendi. Because of his hard work, loyalty and honesty, Cemâleddin Efendi calls him Sıdki. In 1894 he settled in Harız/Gümüştepe village of Merzifon. Sıdki died in 1928. According to Sufistic thought, the person who builds the spiritual aspect of the saliq, takes on his spiritual training, and becomes the governor is called the murshid. Murshid leads and guides the way for his disciple to in the journey to become a perfect person (seyr u suluk). From this point of view, Prophet Muhammad (peace be upon him) who guides all humanity to acquire the ideal morals and manners, is the true murshid. Those who carry on the spiritual legacy of Prophet Muhammad, are murshids who convey the feyz-i ilahi (divine inspiration from Allah) with the help of him to the seekers. In this respect, they are also called as the proxies of the Prophet. The murid is a passenger on the way to Hakk, guided by his murshid. He surrenders unconditionally to his master. He also sees the truth and Allah in his murshid. Therefore, he is bound to him with unlimited love. Sıdki Baba is deeply attached to his murshid Cemâleddin Efendi because he opened the doors of the spiritual world and engaged in manners and guidance. Sıdki Baba showed his devotion and his sadness for his death in different poems. These poems, saddened by the loss of Sıdki Baba's murshid, were expressed in the “himmet-i ruhani” of the sheikh; in other words, the source of his poetry is divine. In this respect, Sıdki Baba is a means of expressing inspiration from the divine source. What matters is that the truth is expressed here. In this study, we will focus on the poems of Sıdki Baba to Ahmed Cemâleddin Efendi within the framework of the relationship between the murid and the murshid and the love and devotion to the murshid. Key words: murshid, murid, Sıdki, Cemâleddin, elegiacs.

Özet Kırklareli, Türkiye’nin Trakya Bölgesi’nde yer alan beş ilden birisidir. Kuzeyinde Bulgaristan, batısında Edirne, doğusunda Karadeniz-İstanbul, güneyinde Tekirdağ ile komşu bir şehirdir. Sultan I. Murat Hüdavendigar 1362 yılında Bizanslılardan alarak Osmanlılara katmıştır. Kırklareli geleneksel evleri ile önemli bir şehirdir. Geleneksel tarihi evlerde kullanılan kapı tokmakların tespiti için tek tek gezilmiş, konu ile ilgili literatür taranmıştır. Ayrıca Edirne Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ve Kırklareli Müzesinde yer alan tokmaklar da incelenmiştir. Bu çalışmada, Kırklareli kapı tokmaklarının tespit, belgelenmesi ve bilim dünyasına tanıtılması amaçlanmıştır. Kapı tokmakları, bugünkü kapı zillerin görevini görmekte insanların evlere girişlerini haber vermek için kullandıkları bir araçtır. Bu çalışmada, günümüze kadar gelmiş Kırklareli’nde bulunan geleneksel evlerin kapılarında 9 adet, Edirne Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde ise 6 adet, Kırklareli Müzesinde 1 adet kapı tokmağı olmak üzere toplam 16 adet kapı tokmağı belirlenmiştir. Bunlar yapım teknikleri, kullanılan malzeme, süsleme özelliklerine göre incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kırklareli, kapı tokmağı, geleneksel evler. Abstract Kırklareli is one of the five cities located on the European side of Turkey. It borders Bulgaria in the North, Edirne in the West, Blacksea-Istanbul in the east and Tekirdağ in the South. Sultan Murat Hüdavendigar I conquered the city from Byzantines in 1362 to add within Ottoman borders. Kırklareli is important for its traditional houses. Doorknobs used in these traditional houses have been detected during our visit, and a literature review has been conducted. The door knobs at Edirne Ethnography and Archeology Museum have also been examined. In this report, we aim to evaluate, document and introduce Kırklareli doorknobs to the world of science. Door knobs were used for the same purpose as today’s doorbells to inform the incoming people. In this study, there are 9 traditional door knobs in Kırklareli that survived through today, 6 doorknobs in Edirne Archeology and Ethnography Museum, 1 doorknob in Kırklareli Museum. Finally, we have detected 16 doorknobs in total. They are analyzed based on production technique, used materials and decorative features. Keywords: Kırklareli, doorknob, traditional houses

Özet Tarih-i Ebü’l-Feth, erken dönem Osmanlı tarih yazıcılığının önde gelen eserlerinden biridir. İyi bir tahsil gördükten sonra devlet görevinde bulunan ve Veziriazam Mahmud Paşa’nın divan kâtipliğini yapan Tursun Bey tarafından kaleme alınan eserin giriş bölümünde, saltanat kurumunun işleyişiyle ilgili kuramsal bilgilere yer verilmiştir. Verilen bu kuramsal bilgiler aynı zamanda, eserin asıl amacını oluşturan tarihsel vakaların anlatımının hazırlayıcısı gibidir. Bu bağlamda Tursun Bey, ilk Osmanlı siyasi düşünürleri arasında gösterilmektedir. Eserde yer bulan saltanat kurumunun işleyişi, toplumsal düzenin sağlanması gibi konular, iktidar ilişkileri açısından değerlendirilebilir. Bu noktada iktidara ilişkin belirlemeleriyle öne çıkan Fransız düşünür Michel Foucault’nun ortaya koyduğu kuramsal bilgiler ışığında esere yaklaşmak mümkündür. Nitekim iktidar ilişkilerini soykütüksel çözümleme yoluyla açığa çıkarmaya çalışan Foucault’nun özgün düşünceleri, Tarih-i Ebü’l-Feth gibi tarihsel metinlerimizin söyleminin ortaya konulmasına, dolayısıyla özne ve iktidar bağlantısının tarihsel gelişiminin belirlenmesine de katkı sağlayabilecektir. Bu çalışmada Tarih-i Ebü’l-Feth’in söylemindeki iktidar anlayışı, Foucault’nun düşünceleri merkezde olmak üzere arkeolojik söylem çözümlemesine dayalı olarak incelenmeye çalışılacaktır. Anahtar Sözcükler: söylem, arkeolojik söylem, tarih, iktidar felsefesi. Abstract Tarih-i Ebü’l-Feth is one of the leading works of early Ottoman historiography. In the introduction part of the work written by Tursun Bey who worked fort he state and served as a clerk of Grand Vizier Mahmud Pasha after having a good education, theoretical information about the functioning of the reign institution has been included. This given theoretical information is also like the preparer of the narrative of the historical cases that constitute the main purpose of the work. In this context, Tursun Bey is considered as one of the first Ottoman political thinkers. Issues such as the functioning of the reign institution and the establishment of social order that take place in the work can be evaluated in terms of power relations. At this point, it is possible to approach the work in the light of the theoretical knowledge put forward by the French philosopher Michel Foucault, who became prominent with determinations about power. As a matter of fact, Foucault's original ideas, which try to reveal the relations of power through genealogical analysis, may contribute to the exposure of the discourse of our historical texts such as Tarih-i Ebü’l-Feth and thus to determine the historical development of the connection of subject and power. In this study, the understanding of power in the discourse of Tarih-i Ebü’l-Feth will be examined based on the analysis of archaeological discourse, with Foucault's thoughts being the center. Key Words: discourse, archaeological discourse, history, philosophy of political power.

Özet Kuzey Azerbaycan(Kafkas Bölgesi) coğrafi konumu itibariyle birçok ülkenin elde etmek için mücadele ettiği ve özellikle de Rusya emellerini gerçekleştirmek adına çeşitli hamleler ile buraya sahip olma arzu içinde olmuştur. Bununla beraber Rusya’nın kendi içindeki hükümet mücadeleleri bu bölgeye olan isteği daha da arttırmıştır. Bölgeye Rus ve İran hükümeti tarafından çok sayıda aile yerleştirilerek Türk ve Müslüman nüfuzu azınlık durumuna düşürmek istemişlerdir. İstedikleri bu durumu gerçekleştirmek için ise siyasi olaylara başvurulmuş ve netice almak için birçok mücadele verilmiştir. Bu süreçte Kuzey Azerbaycan’da Müslüman Türklerin lehine ve aleyhine yapılan haksızlıklar ile mücadele edecek fırkalar kurulmuş ve Müslüman Türk halkının savunuculuğunu üstlenmişlerdir. Rusya’da yaşanan Bolşevik İhtilali ve sonrasında yaşanan bütün olayların yansımaları burada görülmüştür. İhtilal öncesi ve sonrası gelişmelere ele alınmıştır. Kuzey Azerbaycan’ın bağımsızlığı için yerel fıkralar yapılan zülüm ve baskıyı ortadan kaldırmak için gerek fiziksel gerekse Rus hükümetinin oluşturmuş olduğu meclisler içerisinde kendilerini savunmuşlardır. Rus Çarlığının Türk halkına eşitsiz ve kötü davranması halkın kendini savunmasıyla karşılık bulmuştur. Müslüman Türk Halkı yaptıkları kurultaylar, müzakereler ve meclisteki duruşlarıyla bağımsızlığı hak etmek için mücadeleleri sürdürmüş ve sonunda bağımsızlıklarını elde etmişlerdir. Bu çalışmada da 1917 ihtilalinden bağımsızlığa kadar yaşanan siyasi olaylar işlenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Bolşevik İhtilali, Siyasi Mücadeleler, Bağımsızlık, 1917 İhtilalleri Abstract Northern Azerbaijan (Caucasus Region) has always been wanted to be possessed by many countries and especially Russia have been in great struggle to have it for carrying out its aspirations because of its geographical position. However, the government struggles within Russia have also increased the desire for this region more. A large number of families were settled in the region by the Russian and Iranian government and they wanted to make Turkish and Muslim influence a minority. In order to achieve this situation, political events have been resorted to and many efforts have been made to get the result. In this process, parties were established to combat the injustices against and in favor of Muslim Turks in Northern Azerbaijan and they advocated the Muslim Turkish people. The Bolshevik Revolution in Russia and the reflections of all the events that took place in the aftermath of the revolution were seen here. Developments before and after the revolution are also discussed. In order to eliminate the prosecution and oppression for the independence of northern Azerbaijan, the local parties defended themselves both physically and ideologically in Russian assemblies formed by Russians. The unequal and ill-treatment of the Russian Tsarist against Turkish people has been met by the self-defense of the people. The Muslim Turkish People continued their struggles in order to deserve independence with their congresses, negotiations and their stance in the parliament and finally obtain it. In this study, the political events experienced from the revolution of 1917 to independence were tried to be studied. Keywords: Azerbaijan, Bolshevik Revolution, Political Struggles, Independence, Revolution of 1917

Özet Hiva Hanlığının başkentinin, 1603 yılında tahta geçen Arab Muhammed Han tarafından Hiva‘ya taşınması ile şehirde hızlı bir şekilde imar faaliyetleri artmıştır. Özellikle bu tarihten sonra Hanlığın ismi başkenti olan Hiva ile birlikte anılmaya başlamıştır. Arab Muhammed Han ile başlayan bu hızlı gelişim sayesinde şehrin ekonomik, siyasal ve sosyal alanlarda geliştiği dönemin çağdaş kaynaklarından da anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Arab Muhammed Han’ın tahta geçiş dönemi ve bu dönemde başkent Hiva’daki ilk Han yapısı olan Arab Muhammed Han Medresesi incelenmektedir. Arab Muhammed Han ile birlikte şehrin öneminin artmış olması ve şehirde yapılan imar faaliyetleri ele alınmaktadır. Bu dönemde her alanda hızlı bir gelişme gösteren Hiva Şehrinin dönemin en önemli şehirlerinden olan Semerkant ve Buhara gibi şehirler ile rekabet edebilecek bir konuma gelmiş olduğu üzerinde durulmaktadır. Sonuç olarak yapılan tüm araştırmalar neticesinde Hiva Şehrinde Arab Muhammed Han ile başlayan imar faaliyetlerinin, kendine has mimari bir üslubun doğmasının ilk adımları olduğu ve bu ilk adımlar ile de Hiva Hanlığının kendine has bir mimari anlayışının doğdu anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Özbekistan, Hiva, Arab Muhammed Han, Medrese Abstract The capital of Khiva Khanate was moved to Khiva by Arab Muhammad Khan when he ascended the throne in 1603. The city saw rapid public developments. After this date, the name of the Khanate began to be mentioned together with the capital Khiva. Thanks to the rapid developments started by Arab Muhammad Khan, the city's economic, political and social development is understood from the contemporary sources of the period. The study examined Arab Muhammad Khan's transition period to the throne and Arab Muhammad Khan Madrasah, the first Han structure in the capital Khiva. Together with Arab Muhammad Khan's ascension to the throne, the increasing importance of the city and the public developmental activities in the city are discussed. In this period, it is emphasized that Khiva City, which had developed rapidly in every field, became a noteworthy city, which was comparable to other most important cities of the time such as Samarkand and Bukhara. In conclusion, as a result of all the works carried out, it has been determined that the development activities that started with Arab Muhammad Khan in Khiva City were the first steps of the birth of a unique architectural style, and with these first steps it was also determined that a unique architectural understanding of Khiva Khanate came into existence. Keywords: Uzbekistan, Khiva, Arab Muhammad Khan, Madrasa

Özet Bireyler, hayatlarını güven dolu sürdürebilmek için, yaşadığı toplumun düzeniyle uyumlu eylemlerde bulunmalıdır. Kişilerin sergilediği davranışlar formel ve informel yasalarla kontrol altında tutulmakta, ‘sapma’ durumu ortaya çıktığında çeşitli yaptırımlar uygulanmaktadır. Sapmış davranışın formel yasalarla cezalandırılması, onun ‘suç’ olduğunu göstermektedir. Suç, toplumsal yapıya zarar verdiği için denetlenmeli, sebepleri belirlenmeli, en aza indirgenmeye çalışılmalıdır. Ceza sistemi mağdur kişinin hasarını, maddi – manevi tatmin şeklinde karşılayabilmesi için çalışmaktadır. Fakat söz konusu ‘adam öldürme’ suçu olduğunda, telafisi, geri dönüşü olmadığı için, fail kişiler üzerinde uygulanan cezalar, mağdur kişinin ailesini ya da toplumu rahatlatmamaktadır. Bu açıdan cinayet, en ağır suç olarak değerlendirilebilir. Adam öldürme suçunun sebepleri irdelendiğinde cinsiyet ilişkisi bağlamında farklı verilere ulaşılmaktadır. Kadın ve erkekleri katil olmaya sürükleyen etkenler ‘toplumsal cinsiyet’ başlığı altında yorumlanabilmektedir. Bu yüzden bu çalışmada feminist kriminolojinin teorik yaklaşımı ön planda tutulmuş, toplumsal cinsiyetin getirileri ile ilişkili biçimde, cinsiyete dayalı suç ve adam öldürme suçu nedenleri ortaya konulmaya çabalanmıştır. ‘Adam öldürme’ konusunda literatür incelendiği zaman, suç teorilerinin genelde ‘erkek’ suçluları kapsayan çalışmalar yaptığı, feminist kriminologların ise ‘kadın’ suçlulara yöneldiği görülmektedir. Fakat yapılan bu çalışmada her iki cinsiyetin ayrı ayrı ele alınarak, ‘toplumsal cinsiyet’ faktörü açısından suça eğilimlerinin incelenmesi literatürde bir fark yaratmaktadır. Bu açıdan yapılan suç çalışmalarına iyi bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Suç, Adam Öldürme, Cinayet, Katil, Toplumsal Cinsiyet. Abstract In order to continue their lives full of confidence, individuals must take actions that are compatible with the order of the society in which they live. The behaviors of individuals are kept under control by formal and informal laws and various sanctions are applied when ‘deviation’ occurs. The punishment of deviant behavior by formal laws shows that it is a ‘crime’. The crime should be controlled because it harms the social structure, the reasons should be determined and the efforts should be minimized. The penal system works for the victim to compensate the damage in the form of material and moral satisfaction. But when it comes to the crime of ‘manslaughter’, the penalties imposed on the perpetrators do not comfort the victim's family or society, because the compensation is irreversible. In this respect, murder can be regarded as the most serious crime. When the causes of manslaughter are examined, different data are obtained in the context of sex relationship. The factors that lead men and women to become murderers can be interpreted under the heading of ‘gender’. Therefore, in this study, the theoretical approach of feminist criminology has been taken into consideration and the reasons of gender based crime and homicide crime have been tried to be revealed in relation to the returns of gender. When the literature on ‘manslaughter is examined, it is seen that crime theories generally do studies involving ‘male’ criminals and that feminist criminologists tend to ‘woman’ criminals. However, in this study, considering both sexes separately and examining the tendencies of crime in terms of ‘gender’ factor makes a difference in the literature. In this respect, it is considered that it will make a good contribution to the crime studies. Key Words: Crime, Manslaughter, Murder, Killer, Gender.

Özet Ehl-i Hak inancı, Sultan İshak tarafından 13. yy.’da kurulmuştur. Ehl-i Hak inancının yayılmasına bağlı olarak oluşan Ehl-i Hak topluluğu, İran’da Ali İlahi, Yaresan, Taife, Taife-i San, Davudi, Abdal Beyi, Ateş Beyi, Gorani gibi adlar ile anılmaktadır. İnananları arasında Türkler, Farslar ve etnik kökenlerine dair belirsizlik bulunan Goraniler bulunmaktadır. Aynı şekilde yazılı kutsal kaynakları olan kelamlar Türkçe, Farsça ve Goranice yazılmıştır. Bu çalışma Ehl-i Hak inancını ve buna bağlı olarak meydana gelen Ehl-i Hak topluluğunu kendisine konu edinmiştir. Çalışmanın amacını ise dini inanışların toplulukların sosyal yapıları üzerindeki etkisi nedir? sorusu oluşturmaktadır. Bu çalışma bu sorunun cevabını aramayı amaçlamaktadır. Bu amaçla 2016-2018 yıllarında bir yılı aşkın bir süre içerisinde İran’da yapılan etnografik alan çalışması bu çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın bulguları, yapılan saha çalışmasından elde edilen veriler ve ilk elden Ehl-i Hak yazılı kaynaklarından elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Ehl-i Haklar, İran Türkleri, Alevilik-Bektaşilik. Abstract Ahl-i Haqq faith was founded in 13th century by Sultan Isaac. The Ahl-i Hak community, which is based on the spread of the Ahl-i Hak belief, is known in Iran by names such as Ali Ilahi, Yaresan, Taife, Taife-i San, Davudi, Abdal Bey, Ates Bey and Gorani. His beliefs include Turks, Persians, and Gorani, who have uncertainty about their ethnicity. In the same way, the words with sacred sources were written in Turkish, Persian and Goranic. This study deals with the belief of Ahl-i Haqq and the Ahl-i Haqqah community that has emerged as a subject. The purpose of the study is, what is the effect of religious beliefs on the social structures of communities? question. This study aims to find the answer to this question. For this purpose, the ethnographic field study conducted in Iran for more than one year in 2016-2018 constitutes the method of this study. The findings of this study were obtained from the data obtained from the field study and written sources of Ahl-i Hak. Key Words: Ahle Haqs, Turks Of Iran, Alevies-Bektashies.

Özet Neolitik dönemden Sanayi Devrimi’ne kadar geçen sürede ortaya çıkan toplumların hâkim üretim şekli tarım olmuştur. Her sanayi öncesi toplumda olduğu gibi Osmanlı İmparatorluğu da kendi iktisadi politikasını dönemin şartları gereği tarım üzerine kurmuş ve tarım, halk için temel geçim kaynağını oluştururken, imparatorluk için de topladığı vergilerin en önemli kalemini teşkil etmiştir. İmparatorluğun tarımsal yapısı içinde toprağı bulunan kişiler topraklarını şahsen, ortakçılık veya kiracılıkla; toprağı olmayan kişiler ise ortakçılık veya kiracılık usulü ile işletmiştir. Coğrafyacılar tarafından tarım ile ilgili çağdaş döneme ait nitelikli çalışmalar yapılmakla birlikte tarihi tarım coğrafyası ve onun bir konusu olan ortakçılık meselesinin çok fazla ele alınmadığı görülmektedir. Eldeki bu çalışmada, günümüzde de kırsal kesimlerde kullanılmaya devam eden ve tarımsal araziler üzerinde bir işletim usulü olan ortakçılık, XIX. yüzyıl Beşkonak Nahiyesi örnekleminde ele alınarak ortakçılığın ilgili zamandaki yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, Beşkonak nahiyesine bağlı köylerde ortakçılığın yoğunluğu tespit edilerek dağılışı ve tarımsal yapıya etkileri değerlendirilmiştir. Araştırmanın ana hatlarını ve temelini oluşturan veriler, Beşkonak nahiyesine ait 1845 tarihli Temettuat defterlerinden elde edilmiştir. Elde edilen veriler tablolara aktarılmış ve tematik haritalar aracılığıyla ortakçılığın dağılışı köy bazında değerlendirilmiştir. Ayrıca ortakçılığın mahiyetinin daha iyi anlaşılması için sahada yaşamış kişilerle görüşmeler de yapılmıştır. Çalışma neticesinde Karadut, Bucak, Karabük, Karataş ve Bozyaka köylerinde ortakçılık yapılırken Tazı, Bulasan ve Zerk köylerinde ortakçılık yapılmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan ortakçılık faaliyetleri sadece ikamet edilen köy içerisinde yapılmamış köyler arası ortakçılıkların da ilgili dönemde mevcut olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Tarihi Coğrafya, ortakçılık, tarım, Beşkonak, Temettuat Defterleri. Abstract: The dominant mode of production of the societies that emerged from the Neolithic period to the Industrial Revolution was agriculture. As in every pre-industrial society, the Ottoman Empire established its own economic policy on the basis of the conditions of the period and agriculture was the main source of livelihood for the people and the most important item of the taxes collected for the empire. The people who have land in the agricultural structure of the empire have their land in person, through sharecropping or tenancy; people who did not have land operated by sharecropping or tenancy method. Although geographers have carried out qualified studies related to the modern era in agriculture, it is seen that historical agricultural geography and its subject of sharecropping are not handled too much. In this study, sharecropping, which continue to be used in rural areas and which is an operating method on agricultural lands, are still being used. XIX. century Beşkonak township by taking into account the structure of sharecropping at the relevant time was tried to put forward. In this context, the intensity of sharecropping in the villages of Beşkonak township was determined and its distribution and its effects on agricultural structure were evaluated. The main data and the basis of the study were obtained from the 1845 Temettuat registers of Beşkonak township. The data obtained were transferred to tables and the distribution of sharecropping through thematic maps was evaluated on village basis. In addition, interviews were conducted with people who lived in the field to better understand the nature of sharecropping. As a result of the study, it was found that while there were sharecropping in Karadut, Bucak, Karabük, Karataş and Bozyaka villages, there were no sharecropping in the villages of Hazi, Bulasan and Zerk. In addition, it was seen that inter-village sharecropping, which were not only carried out in the resident village, were also available during the period. Keywords: Historical geography, sharecropping, agriculture, Beşkonak, Temettuat Books.

Özet Çin Halk Cumhuriyeti’ne bağlı olmasına rağmen Tibet’in bağımsız bir bölge olarak oldukça eski bir tarihi ve kültürü vardır. Bölgenin doğu, batı ve orta Asya arasında kalan stratejik toprakları, tarih boyunca rakip imparatorlukların çekişmelerine sahne olmuştur. Coğrafi şartlar bölgeye ulaşımı zorlaştırdığı için toprakların büyük bir kısmı bu kargaşanın dışında kalmıştır. Yüksek bir plato üzerinde yer almasından dolayı hayvancılık gelişmiş halı üretimi için gerekli malzeme sağlanmıştır. Halılarda geometrik ve bitkisel motifler, insan ve hayvan figürleri ile bulut başlıca desen elemanlarıdır. Manastır için dokunan halılarda Budist etkiler görülmektedir. Çin halıları ile birbirlerine çok benzerler. Ancak Tibet halılarının kendine has bir düğüm tekniği vardır. Bu halılar, göçebe halkın gündelik yaşamından soyluların evlerine, manastırlardaki dini törenlerden hayvan başlıklarına kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Makalede; Tibet halıları kullanım alanları açısından sınıflandırılmış ve yerel dildeki karşılığı göz önünde tutularak incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Çin, Tibet, halı, dokumacılık. Abstract Although it is a part of People’s Republic of China, Tibet has an ancient history and culture as an independent region. The strategic territory of the region between east, west and central Asia has witnessed to the rivals of empires throughout history. As geographical conditions make it difficult to search the region, most of the land remained outside this turmoil. Due to its location on a high plateau, animal husbandry advanced and so the neccessary materials for carpet weaving were provided. Geometric and floral motifs, human and animal figures and clouds are the main design elements in carpets. The carpets woven for the monastery have Buddhist effects. They are very similiar to Chinese carpets. However, Tibetan carpets have a unique knot technique. These carpets have a wide range of use from the daily life of the nomadic people to the houses of the nobles, from religious ceremonies in monasteries to animal trappings. In the article; Tibetan carpets are classified in terms of their usage areas and examined in terms of local language equivalents. Keywords: China, Tibet, carpet, weaving.

Özet Türkiye, geçmişinden günümüze kadar Asya ve Avrupa kıtaları arasında bir nevi geçiş güzergâhı durumunu sürdürmüştür. Türkiye bu statüsünün gereği olarak, geçmişten günümüze birçok farklı medeniyetten arda kalan kültürel birikimi bünyesinde taşımaktadır. Türkiye, halihazırda bu birikimli statüsünü kent kavramı altında verimli şekilde korumaya devam etmektedir. Edirne'den Ardahan'a kadar tüm kentlerde, kent kültürü gelişmiştir. Kent kültürünün ilerlediği şehirlerdeki tüm tarihi birikim, zaman içerisinde yerel yönetimlerinde kendilerini ifade edebilecekleri bir mecraya doğru yönlenmiştir. Bununla birlikte Türkiye’de yerel yönetim arşivlerinin sayısı yeterli değildir. Kurulan yerel yönetim arşivlerinin de devamlılığı konusunda da sıkıntılı ve aşılması güç durumlar mevcuttur. Yerel yönetim arşivlerinin korunması amacıyla, bu konuda ortaya çıkabilecek tüm risk faktörleri dikkate alınmalıdır. Tüm bu durumlardan yola çıkılarak şu hipotez öne sürülebilir; ülkemizde yerel yönetim arşivlerinin sayısının ve niteliğinin arttırılması ve devamlılıklarının sağlanması gerekmektedir. Çalışmada yerel yönetimlerin kurumsal arşivlerin kurulması, yapılandırılması ve gelişimi ile ilgili aşamalara değinilmiş ve kurumsal arşivlerin korunması konusunda yapılması gerekenler ortaya koyulmuştur. Araştırmadaki hedef, yerel yönetimlerin kültürel mirası korumaları ile ilgili bir farkındalık getirmektir. Çalışma, ortaya çıkan bulgulara yönelik öneriler geliştirilerek sonlandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Arşiv, Stratejik Yönetim, Planlama, Risk Faktörleri, Yerel Yönetimler. Abstracts From the past to the present Turkey has maintained a kind of transit route between the continents of Asia and Europe. As a requirement of this status Turkey has the cultural background that remains of many different civilizations from the past to the present. Turkey continues to maintain this cumulative status efficiently under the concept of the city. In all cities from Edirne to Ardahan city culture has developed. All the historical accumulation in the cities where city culture has progressed has been directed towards a medium in which they can express themselves in their local governments over time. However, the number of local government archives in Turkey is not sufficient. There are difficult and difficult situations regarding the continuity of the established local government archives. In order to preserve local government archives all risk factors that may arise in this regard should be taken into account. The following hypothesis can be put forward by starting from all these situations: the number and quality of local government archives in our country should be increased and their continuity should be ensured. In the study the stages related to the establishment, structuring and development of corporatearchives in local governments were discussed and the needs to be done about the protection of corporatearchives were laid out. The goal in the research is to bring an awareness of local governments cultural heritage protections. The study was concluded by developing recommendations for the findings. Keywords: Archives, Strategic Management, Planning, Risk Factors, Local Governments.

TABLE OF CONTENTS

Yayın İlkeleri

Yazım Kuralları

2019-3 Sunuş

Özet Bu çalışmada Mustafa Kutlu’nun “Bu Böyledir” adlı hikâye kitabında estetik unsurlar belirlenmeye çalışılmıştır. Estetik, dört öğeden oluşan bir felsefe disiplinidir. Bu dört temel unsur; estetik süje/ sanatkâr, estetik obje/ sanat eseri, estetik değer/ sanat eserinin güzelliği ve estetik tavır/yargıdır. Bir şahsiyet, bir düşünce veya dünya görüşünün estetiği demek bu dört kavrama dair düşüncelerin saptanması demektir. Bu bağlamdan hareketle “Bu Böyledir” adlı hikâye kitabı, bu dört unsur dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Her biri ayrı başlıklar altında ele alınarak Bu Böyledir’deki estetik unsurlar tespit edilmiş ve kitaptaki örnekleri ile birlikte verilmiştir. Bu tespitlerden önce bu kavramların ne anlama geldiği üzerinde kısa açıklamalar yapılmış sonrasında Mustafa Kutlu’nun hikâyeciliği üzerinde araştırma ve çalışma yapan kişilerin görüşleri ile desteklenmiştir. Anahtar Kelimeler: Mustafa Kutlu, Bu Böyledir, Estetik Unsurlar. Abstract In this study, aesthetics factor that take part in “Bu Böyledir” of Mustafa Kutlu were tried to specify. Aesthetics is philosophy of discipline which consists of four components. These basic four components subjec/ artist, aesthetic object/ work of art, aesthetics value/ the beauty of art work and aesthetic mode/ provision. The concept of the aesthetics of a figure, a thought or one’s general philosophy of life means the determination of the thought which belong to this four components. Concordantly, “Bu Böyledir” book was evaluated by taking into consideration of these four components. By dealing each of the separately under different subtitles, the aesthetic figure were determined in the “Bu Böyledir” and it was given with the examples that were in the book . Before these, fastening, the brief explanations about what the meaning of the concepts were done and then, these concepts were supported by the remarks of the people who made research and study on the story types of Mustafa Kutlu. Key Words: Mustafa Kutlu, Bu Böyledir, Aesthetic Factor.